Ngày xưa có một nhà gồm ba nhân khẩu là bố, mẹ và con trai. Nhà có mấy mẫu đất xấu, ba gian nhà cỏ. Vì trời làm liền ba năm đại hạn hán, hoa màu trồng trọt chẳng thu được chút gì. Muốn đỡ đói lòng, trong nhà từ hòm rương, bàn ghế... đều bán sạch để mua lương thực mà vẫn chẳng đủ ăn. Quả thật đã hết cách, họ đành bỏ mấy mẫu đất bạc màu, khoá quách ba gian nhà cỏ trống không, bỏ đi chạy nạn.
Sau mấy tháng, họ tới một vùng gặp được người bạn thân cho mượn tiền mở một cửa hàng buôn bán nhỏ. Độ mười mấy năm sau họ phát tài lớn, quê cũ khó lìa, bèn muốn trở về nhà củ. Ông già về trước, mua một ngôi nhà mới ở nguyên làng xóm cũ, nhà gạch mái ngói bốn bề có sân vườn, lại mua thêm mười mấy mẫu đất luôn. Thu xếp ổn cả rồi ông mới đón vợ và con trở lại. Vì đã có nhà mới ở nên chẳng ai buồn đến xem lại ba gian nhà cỏ cũ trước kia giờ đã ra sao.
Hồi ấy người con trai đã mười tám, mười chín tuổi, lớn lên thành một chàng trai trẻ tuấn tú. Hôm ấy chàng ta bất thần nhớ ngôi nhà ở cũ hồi còn mặc quần thủng đít hiện giờ chẳng biết hình dạng ra sao, bèn một mình lùi lũi đi tới trước ngôi nhà cỏ, thấy bốn bề cỏ mọc cao ngang người nhưng vẫn có một con đường mòn chạy thẳng vào cửa lớn, đường mòn tuy nhỏ hẹp nhưng đủ một người đi lọt, nhẵn nhụi, không một gốc cỏ mọc. Chàng trai lấy làm lạ bèn cứ theo đường mòn tiến vào, đến trước cửa nhà nhìn xem hoá ra nhà không khoá. Khe khề đẩy cửa, cửa bèn mở ra. Bước vào thấy trần nhà dán giấy, tường vách cũng dán giấy, trên vách treo đầy tranh, chữ. Giữa nhà bày một cái bàn bát tiên, bên cạnh bàn đặt hai cái ghế bành. Ngôi nhà bây giờ so với ngày trước sáng sủa hon nhiều, xếp đặt gọn gàng sạch sẽ. Chàng trai lại càng lấy làm lạ, ngó nghiêng bốn phía chán rồi ngồi xuống một cái ghế bành, đợi xem đầu cuôi ra sao.
Chẳng bao lâu nghe bên ngoài có tiếng bước chân, rèm cửa vén lên rồi thấy bước vào là một ông già tóc bạc, râu bạc. Ông già thấy chàng trai thì khom mình chào và bảo:
- Chà chà, cậu chủ nhà, cậu đã đến!
Chàng trai vội vàng từ ghế bành đứng dậy chào trả lễ. Ông già vội bảo:
- Cậu chủ nhà, cậu ngồi đi, ngồi đi, ngồi xuống đi!
Chàng trai khách khí một chút rồi mới ngồi xuống, ông già cũng ngồi xuống cái ghế bành đối diện. Chàng trai định hỏi đầu đuôi ra sao thì ông già đã gọi vọng ra phía ngoài:
- Bà nó ơi, cậu chủ nhà tới, mau ra.chào đi.
Không lâu sau rèm cửa lại rẽ ra và bước vào một bà già tóc trắng phau phau và cũng làm lễ chào. Ông già bảo bà già:
- Bao nhiêu năm nay cậu chủ nhà mới tới nhà ta bà mau đi lạm chút gị ăn đi!
Bà già nghe xong bèn vẫy ra ngoài:
- Tiểu Phụng, cậu chủ nhầ tới, nấu cơm mời cậu chủ nhà xoi nhé! Mẹ tuổi già, chân tay lập cập, con tới giúp mẹ một chút.
Chỉ nghe tiếng đáp "Dạ" rất đễ nghe, tiếp đó rèm cửa lại rẽ ra và
bước vào là một cô gái trạc mười bảy, mười tám tuổi. Ông già bảo cô gái chào chàng trai. Chàng vừa nhìn thì thấy cô gái đầu tóc đen mướt, hai bên đầu búi hai búi tóc ngay ngắn, khuôn mặt xinh xắn hây hây ửng hồng, non mướt cứ như bấm tay vào sẽ có thể ứa nước ra. Đôi mắt to cứ như hai vũng nước trong veo, mắt hai mí, lông mi dài, eo thon dáng liễu, mình mặc áo hoa, đôi chân cánh sen ba tấc xỏ đôi giầy gót gỗ gõ "lách cách, lách cách" trên đường đi. Chàng trai nhìn đến xuất thần: Đúng là người đẹp trời cũng khó tìm, đất cũng khó kiếm! Cho đến khi cô gái đi hẳn ra ngoài chàng mới hoàn hồn.
Một lát sau thức ăn làm xong, bàn bát tiên bày đầy những bát những đĩa thức ăn hương thơm kích thích tỳ vị, lại còn cả rượu mạnh lâu ngày. Trong khi uống rượu ăn cơm, ông già kể cho chàng trai là nhà ông họ Hồ, mười năm trước chạy nạn từ núi Tây Nam tới đây, thấy ngôi nhà này không có người bèn ở lại. Những việc ây chàng trai đâu có quan tâm, trong lòng chỉ đinh ninh mỗi một điều nhà này họ Hồ, cô gái kia là Tiểu Phụng, tức là cô Hồ Tiểu Phụng.
An uông xong, trời không còn sớm nữa, ông già bảo:
- Cậu chủ nhà, trời sắp tối rồi/ mời cậu trở lại nhà. Sau này mời cậu năng lại chơi!
Chàng trai ra khỏi nhà còn ngoái lại nhìn Hồ Tiểu Phụng mấy lượt rồi mới lưu luyến không nỡ dứt mà đi. về tới nhà, chàng trai không nói với bất kỳ ai về chuyện này. Đêm hôm ây, động nhắm mắt vào là lại thấy Hồ Tiểu Phụng. Chàng trai cũng chẳng nghĩ làm sao lại có gia đình này, là tiên hay là thần, mà hồn phách đã bị Hồ Tiểu Phụng bắt đi, chẳng nghĩ gì chỉ nghĩ đến mỗi Hồ Tiểu Phụng.
Sáng sớm hôm sau, ăn qua loa mấy miếng xong chàng trai lại một mình xăm xăm sang ngôi nhà cũ. Ồng già Hồ lại cơn rượu đãi đằng, Hồ Tiểu Phụng lại ra làm giúp mẹ và chàng trai lại ngồi lỳ đến trời tối mới về.
Hôm thứ ba chàng trai lại tới, ông già Hồ lại sai bày rượu ngon nhắm tốt chiêu đãi, Hồ Tiểu Phụng lại y thê ra làm giúp mẹ và chàng trai lại ngồi một mạch đến tối mới đi.
Từ đó trở đi ngày nào chàng trai cũng tới, ông già Hồ lại ngày ngày rượu ngon nhắm tốt khoản đãi, Hồ Tiểu Phụng cũng ngày ngày làm lụng với mẹ. Liền một thángnhư vậy, ngày nào cũng y như thế. Bố mẹ chàng trai hỏi con đi đâu thì chàng trai nói nhăng là đến nhà bạn bè. Lâu dần chàng trai và Hồ Tiểu Phụng cứ đầu mày cuối mắt và dần thân mật gần gũi.
Ông già Hồ thấy không họp cảnh, nổi bực. Hôm ấy chàng trai ăn cơm uống rượu ờ đó xong thì ông già Hồ bảo:
- Cậu chủ ạ! Chúng tôi ở nhà cậu cả chục năm, chịu cậu cả chục năm tiền thuê nhà. Hơn một tháng nay, ngày nào cậu cũng ăn cơm uống rượu ở nhà chúng tôi, dùng tiền cơm rượu gán vào tiền thuê nhà có khi còn thừa. Hàng ngày cậu tới đây với ý tứ gì tôi cũng đã biết, đó là nhắm vào con gái nhà tôi. Nói thực với cậu, nhà tôi không phải người đâu mà là hồ tiên. Tiên với người không thể lấy nhau. Mai đây nhà tôi sẽ dời nhà, rồi nỗi lòng đó của cậu cũng tiêu ma thôi. Bây giờ trời cũng không còn sớm nữa, cậu mau trở về nhà đi!
Chàng trai không thể không về, ra khỏi nhà vẫn ngoái cổ nhìn Hồ Tiểu Phụng thì thấy Hồ Tiểu Phụng đang bưng mặt khóc.
Tâm tĩnh của chàng trai làm sao dứt được! Ngày hôm sau, trời vừa sáng chàng đã đi ngay, cơm chẳng buồn ăn. Vào trong nhà chỉ thấy mỗi một mình Hồ Tiểu Phụng, mi mắt khóc sưng húp lên, trên tay cầm tay nải. Chàng trai vội hỏi:
- Chú thím đâu cả?
Hồ Tiểu Phụng đáp:
- Đang ở đằng sau thu xếp đồ đạc.
Chàng trai hỏi:
- Nàng không đi được không? Hồ Tiểu Phụng lắc đầu bảo:
- Không đi không được! Cha mẹ thiếp không cho phép!
Chàng trai khóc thút thít hỏi:
- Nàng nhẫn tâm bỏ ta ư?
Hồ Tiểu Phụng bảo:
- Thiếp đang ở đây yên ổn, chàng đùng đùng xông vào, cha mẹ thiếp thấy chúng ta có tình có ỷ nên phải dọn nhà đi để chia cắt chúng ta. Chẳng còn cách nào nữa, nếu chàng quả thật có tĩnh ý với thiếp thì hãy đi tìm thiếp!
Chàng trai hỏi:
- Tìm nàng ở đâu?
Hồ Tiểu Phụng đáp:
- Cứ đi một mạch theo hướng Tây Nam, đến núi Tây Nạm tìm thiếp!
Đúng lúc ấy từ phía sau vẳng tới tiếng ông già Hồ:
- Tiểu Phụng! Đi thôi!
Hồ Tiểu Phụng lên tiếng trả lời, liếc nhìn chàng trai một cái rồi quay mình cất bước đi. Đi được mấy bước, nàng quay lại bảo:
- Nếu chàng quả thật có ý vói thiếp, dù có gặp tai to nạn lớn gì đi nửa cũng phải tới núi Tây Nam tìm thiếp nhé!
Hồ Tiểu Phụng nói xong câu này, như một con gió lập tức mất dạng.
Chàng trai như ngây độn đứng trơ ra đó rất lâu, quay lại xem nhà cửa thì tất cả các đồ bày biện đều không còn, nhà sạch nhẵn như chùi: Làm gì còn trần nhà bồi giấy mà trên xà nhà chăng đầy mạng nhện; làm gì còn tường dán giấy mà vách tường bên phải lở một mảng, bên trái lở một mảng. Chàng trai bỗng chốc mất hết tinh thần, từ trong nhà đi ra: Làm gì còn con đường mòn khi nãy người vừa mới đi mà khắp nơi toàn cỏ cao hơn người. Chàng trai rẽ cỏ mà chui ra, khi ngoảnh đầu nhìn lại, căn nhà nhỏ đổ nát vẫn khoá!
Chàng trai về nhà, hôm sau liền ngà bệnh, chẳng ăn chẳng uống, từ sáng đến tốì chỉ rền rĩ: "Tiểu Phụng! Tiểu Phụng!". Ồng bố mời thầy thuôc tới chữa, uống bao nhiêu thuốc vẫn chẳng thấy đỡ. Đôi vợ chồng già liền tính kế lấy cho con một cô vợ để "xung hỉ" có khi lại khỏi, nhưng chàng trai sống chết nhất định không chịu. Cứ loạn xạ lên như thế đến một tháng, hôm ấy chàng trai bảo bố mẹ:
- Con thấy trong lòng phiền muộn lắm, muốn đi xa một chuyên dông dài cho thoải mái trong lòng.
Hai ông bà già nghe nói thấy cũng được, bèn chuẩn bị tiền bạc, sắp một con ngựa bảo một người đi cùng. Chàng trai mang tiền, lên ngựa ra roi, con ngựa liền phóng đi như bay phi thẳng theo hướng Tây Nam. Người nhà theo không kịp đành quay trớ về.
Chàng trai trẻ một mình một ngựa phóng đi hễ gặp ai là lại hỏi núi Tây Nam ở đâu nhưng chẳng ai biết. Chàng trai nghĩ bụng các người không biết thì thôi, dù sao Hồ Tiểu Phụng cũng bảo ta đi về phía Tây Nam thì ta cứ đi theo hướng Tây Nam chắc không thể sai được. Cứ đi như thế khoảng một tháng. Hôm ấy chàng trai đi quá độ đường bỏ lỡ mất quán trọ, trời cũng tối rồi vẫn cứ mò mẫm trong bóng tối mà đi về phía Tây Nam. Đi một mạch, leo ngược lên một quả núi, chàng trai cảm thấy hơi mệt bèn xuống ngựa rồi buộc ngựa vào một gốc cây, còn mình ngồi xuống nghỉ trên một tảng đá xanh. Vừa lúc ấy có một cụ già đi tới, đầu tóc bạc, râu cũng bạc phơ. Vừa thấy chàng trai cụ đã hỏi luôn:
- Chàng đi núi Tây Nam tìm Hồ Tiểu Phụng phải không?
Nghe hỏi, chàng trai vội vã đứng dậy bảo:
- Phải ạ, sao cụ lại biết?
Ông lão cười một trận rồi bảo:
- Lão là chú của Hồ Tiểu Phụng, trú ở mé trước đây. Hai tháng trước cháu gái lão trở về núi Tây Nam, trên đường đi qua đây bảo là sau hai tháng nữa tất sẽ có một chàng trai đến tìm nó, nhờ lão dẫn hộ đường.
Chàng trai vui mừng đến độ không thể mừng hơn, lập tức quỳ xuống dập đầu lễ ông lão ba lần. Ông lão đỡ chàng dậy bảo:
- Hôm nay muộn rồi, hãy ở tạm nhà lão đây, ngày mai lão sẽ đưa đi.
Chàng trai dắt ngựa theo ông lão đi đến một ngôi nhà có sân bốn phía, rồi vào nhà ngồi. Ông lão bảo:
- Tiểu Phụng! Khách tới, mau bày rượu!
Một lát sau một cô gái bước vào bưng thức ăn và rượu cười khanh khách mà bày lên bàn. Chàng trai vừa nhìn thấy đã ngây người ra, cô Tiểu Phụng này chẳng phải là Hồ Tiểu Phụng ư? Chàng đứng bật dậy kéo tay cô gái bảo:
- Tiểu Phụng! Tiểu Phụng! Nàng ở đây ư?
Cô gái trợn mắt, rút tay về. Chàng trai nhìn lại kỹ càng thấy cô gái này khuôn mặt có lúm đồng tiền, so với Tiểu Phụng còn xinh hơn. Chàng trai biết mình nhận lầm người vội vã cúi đầu bảo:
- Xin chị chớ lấy làm lạ!
Ông già vuốt rầu bảo:
- Chàng nhận lầm người rồi. Em nó không phải Tiểu Phụng mà là con gái lão, Tiểu Phượng! Nó rất giống chị nó. Chàng đừng có nóng ruột, ngày mai thôi là chàng được gặp Tiểu Phụng!
Ông lão nói tới đó lại bảo Tiểu Phượng:
- Đây cũng không phải người ngoài, con cứ ở lại cùng uống vài ly.
Trong khi uống rượu chàng trai thấy Hồ Tiểu Phượng cứ liếc trộm mình. Chàng nghĩ: "Có lẽ là nàng ta không phải là Hồ Tiểu Phụng, cho dù là có tình ý với ta, ta cũng không nên giăng mắc với nàng!".
Uống xong rượu, ăn xong cơm, ông lão bố trí cho chàng ngủ ở phòng khách. Chàng chốt cửa lên nằm trên lò, đang mơ mơ màng màng sắp ngủ bất thần nghe thấy tiếng cửa kêu, ngẩng đầu nhìn thì té ra chốt cửa lạch xạch mở ra, lờ mờ có một bóng người đi đến trước giường lò (Miền Bắc Trung Quốc đắp đất thành bếp lò, trên như cái giường, mùa hè nằm mát, mùa đông đốt lửa nằm cho ấm - ND.
- Ai đó?
- Thiếp, Hồ Tiểu Phượng đây!
Chàng trai định thần hỏi:
- Nửa đêm khuya khoắt, nàng tới đây làm gì?
Hồ Tiểu Phượng cười khúc khích bảo:
- Chàng ở đây có mỗi một mình, quá cô đơn, thiếp đến bầu bạn cùng chàng!
Chàng trai nghe vậy thì vội bảo:
- Ta không cô đơn, ta không cô đơn, không cần nàng bầu bạn!
Hồ Tiểu Phượng như không nghe thấy, châm đèn lên, cười hi hí, vừa cửi quần áo vừa bảo:
- Xem chàng cũng ngốc thực đấy!
Chàng trai hiểu rổi: Hồ Tiểu Phượng muốn ngủ voi minh, chàng vội vã bảo:
- Không được! Không được đâu! Ta và chị nàng yêu nhau, ta không thể yêu nàng được
Hồ Tiểu Phượng vẫn vừa cởi quần áo vừa bảo:
- Yêu ai mà chẳng vậy!
- Không được! Không được! - Chàng trai nói vậy rồi đến áo quần cũng chẳng kịp mặc, cứ để chân trần như thê mà chạy ra ngoài phòng, miệng kêu rối lên: "Chú ơi! Chú ơi!"
Hồ Tiểu Phượng theo sát cũng chạy ra và bảo:
- Được rồi! Đây là thiếp thử chàng thôi! Quả là chị thiếp tinh mắt, chàng quả là chính nhân quân tử!
Ông lão cũng tới cười ha hả một trận rồi bảo:
- Chàng trai ơi! Đây là Tiểu Phụng bảo lão làm vậy, đợi chàng đến, trước cho Tiểu Phượng thử xem sao. Để xem chàng có thật lòng thực ý đối với Tiểu Phụng không đã. Tốt rồi, tốt rồi, trong lòng chàng chỉ có Tiểu Phụng, giờ thì quay về yên ổn ngủ đi, không có ai đến quâỳ rầy chàng nữa đâu!
Ngày hôm sau ăn xong cơm sáng, ông lão bảo chàng trai:
- Đi nữa về phía trước là đường thuỷ, không cưỡi ngựa được nứa, buộc ngựa lại đây, lão trông nom cho.
Ông lão dắt chàng trai vòng qua một đầu núi, trước mặt là sông lớn, chí ít cũng phải rộng đến năm dặm. Ong lão móc trong bọc ra một chiếc thuyền nhỏ trạm bằng gỗ, dài độ một tấc, thả xuống nước rồi phùng má thổi một hoi biến thành con thuyền dài cả trượng. Ông lão bảo chàng trai lên thuyền ngồi còn mình chèo, thuyền đi ra giữa dòng. Tới giữa sông bất ngờ trời nổi gió. Gió cuốn nước sông thành sóng lán, hết đợt này tới đợt khác, coi bộ con thuyền nhỏ sắp lật đến noi. Ồng lão chèo thuyền và bảo:
- Chàng trai ơi, coi bộ việc hôn nhân của chàng với Tiểu Phụng khó thành rồi. Long Vương không cho chàng đi, ta quay về thôi!
Chàng trai bảo:
- Không quay về đâu. Không gặp Hồ Tiểu Phụng, có chết cũng không quay lại.
Ông lão bảo:
- Chỉ e chưa gặp được Tiểu Phụng chàng đã chết chìm dưới sông rồi!
Chàng trai bảo:
- Cho chết chìm, tôi cam tâm để Hồ Tiểu Phụng hiểu được tâm lòng của tôi!
Ồng lão cười bảo:
- Chàng trai tốt, bằng vào tấm lòng của chàng đối với Tiểu Phụng lão cũng đưa được chàng qua sông.
Chẳng bao lâu gió ngừng, sóng lặng, con thuyền lướt một mạch sang bờ bên kia. Chàng trai lên bờ, ông lão bảo chàng:
- Chàng trai này! Cứ đi về phía trước, không đến năm dặm là tới nơi. Lão không đưa chàng nữa. Duy có điều này, năm dặm đường này không dễ đi qua đâu, lang trùng hổ báo nhung nhúc, chưa dám nói chắc chúng có ăn thịt chàng không!
Chàng trai bảo:
- Vì Tiểu Phụng cháu có bị lang trùng hổ báo ăn thịt cũng cam lòng!
Ông lão gật gật đầu bảo:
- Nếu có gặp phải thú dữ thì mau quay lại, lão vẫn đợi ở đây!
Chàng trai đáp:
- Không cần đâu! Không gặp Tiểu Phụng cháu chẳng quay đầu!
Chàng trai tiến lên trước, chưa đi được năm chục bước đã nghe thấy trong đám cỏ cạnh đường có tiếng "xì xì" vang lên. Nhìn xem thấy từ đám cỏ bò ra một con rắn lớn, dài đến cả trượng, cái lưỡi đỏ đọc lè ra dài đến nửa thước, con rắn bò tới liền dùng thân mình quân chặt lấy chàng trai, càng quấn càng thít chặt. Một hồi, rắn lại thả lỏng ra, luồn vào đám cỏ mất dạng.
Chàng trai vừa bò dậy đã nghe thấy tiếng ông lão gào phía sau:
- Chàng trai trẻ, phía trước còn khối cửa ải khó qua, chàng chớ nên đi, quay lại thôi!
Chàng trai đáp:
Chưa gặp Hồ Tiểu Phụng cháu không quay lại!
Chàng trai lại tiến lên phía trước. Đi chưa được dăm chục bước thấy tiếng gió rít, "hầm" một tiếng, từ trong rừng cây vọt ra một con hổ há mõm to như chậu máu, ngoạm chàng trai vào miệng. Ngậm một lát, lại há miệng rẩy chàng trai xuống và luồn ngay vào rừng cây.
Chàng trai vừa lồm cồm bò dậy lại nghe ông lão gào phía sau:
- Chàng trai trẻ! Phía trước còn lắm cửa ải khó qua, lão khuyên chàng chớ nên đi nữa, quay về thôi!
Chàng trai đáp:
- Không gặp Hồ Tiểu Phụng không quay về!
Chàng trai lại tiến về phía trước nhưng không gặp thú dữ nữa. Đi khoảng năm dặm, bên sườn núi có ngôi nhà ngói ba gian xếp đá làm tường, cửa lớn bằng gỗ. Chàng trai thấy Hồ Tiểu Phụng đứng ngay ở giữa cửa lớn đang nhìn mình mà cười.
Chàng trai chạy gần tới cạnh Hồ Tiểu Phụng cô nén hoi thở dồn dập bảo:
- Tiểu Phụng! Ta đã tìm thấy nàng rồi!
Hồ Tiểu Phụng cười bảo:
- Những gì thiếp đều biết cả rồi: Chuyện cô em Tiểu Phượng, chuyện sóng gió trên sông lớn, còn cả chuyện rắn, chuyện hổ... đều để thử thách chàng. Chàngđối với thiếplòngthành ý thực như vậy thiếp làm sao có thê lòng này dạ nọ với chàng được!
Hồ Tiểu Phụng đưa chàng trai vào nhà. Trong nhà không có ai, chàng trai hỏi:
- Hai bác đâu cả?
Hồ Tiểu Phụng đáp:
- Biết hôm nay chàng tới, thiếp để hai ông bà già đi cửa sau sang nhà bà con rồi.
Chàng trai đáp:
- Ta muốn gặp bác trai và bác gái!
Hồ Tiểu Phụng bảo:
- Không được đâu. Muốn gì thì chàng cũng không thể gặp cha mẹ thiếp được, cha mẹ thiếp đã bảo hồ tiên với người không thể lấy nhau. Nếu cha mẹ thấy chàng tới, không giết chàng là không xong đâu!
Chàng trai vội hỏi:
- Thế thì... việc hôn nhân của chúng ta...
Hồ Tiểu Phụng bảo:
- Chàng cứ yên tâm, việc này do thiếp làm chủ!
Hồ Tiểu Phụng lây trong rương ra một chiếc thuyền gỗ trạm dài độ gần một tấc, bảo:
- Hai chúng ta phải đi mau, nếu cha mẹ thiếp về là khó đi được lắm!
Hai người cầm thuýền gỗ đi ra khỏi sân. Hồ Tiểu Phụng đi trước dẫn đường, chàng trai trẻ bám sát theo sau. Đi chưa được một dặm, đã nghe có người gọi phía sau: "Tiểu Phụng! Giữ chàng tuổi trẻ ấy lại!".
Hồ Tiểu Phụng biết là cha mẹ đuổi theo, nắm lấy tay chàng trai bảo:
- Chạy nhanh lên!
Hai người chạy theo đường rẽ, dọc đường hổ báo lang trùng xông ra cản đường, Hồ Tiểu Phụng quát bảo:
- Tránh ra, đây là người của ta!
Lang trúng hổ báo đều tránh ra nhường đường. Hai người chạy một mạch đến bờ sông. Hồ Tiểu Phụng thả cái thuyền con xuống nước thổi một hoi lập tức biến thành chiếc thuyền lớn dài hcm trượng. Hai người lên thuyền. Hồ Tiểu Phụng chèo thuyền đi chưa được vài trượng thì hai ông bà già đã chạy tới bờ sông. Hai ông bà đồng thanh bảo:
- Tiểu Phụng! Con là tiên làm sao lấy người phàm trần được!
Tiểu Phụng vừa chèo thuyền vừa đáp:
- Người và tiên thì cũng như nhau, cũng đều có thất tình lục dục (Bảy tình cảm, ham muốn như: mừng, giận, thương, sợ, yêu, ghét... ) sao con lại không lấy người phàm trần được! Lòng con đã quyết chết đi theo chàng. Con mượn của bố mẹ chiếc thuyền, sẽ nhờ chú đem trả lại bố mẹ!
Ông già, bà già tức quá giơ tay chỉ xuống sông, lòng sông lập tức nổi sóng lớn cao cả trượng, con thuyền nhỏ lúc trồi lên lúc hụp xuống. Hồ Tiểu Phụng bảo chàng trai.
- Chàng đừng sợ, chàng nhắm mắt lại!
Chàng trai trẻ nhắm nghiền mắt lại. Một lát sau Hồ Tiểu Phụng bảo chàng mở mắt ra. Chàng mở bừng mắt nhìn thấy đã đến bờ sông. Hai người bước lên bờ ngoái đầu nhìn lại vẫn thấy hai ông bà già đứng ở bờ sông đối diện. Hồ Tiểu Phụng thổi một hoi vào chiếc thuyền, lập tức thuyền co ngắn lại chỉ dài độ một tấc thành chiếc thuyền con. Tiểu Phụng cầm thuyền cất vào bọc rồi quỳ xuống hướng về phía bố mẹ dập đầu lễ ba lần bảo:
- Xin chớ trách con gái bất hiếu!
Hồ Tiểu Phụng đứng dậy dẫn chàng trai về nhà ông chú. Nàng đưa chiểc thuyền con cho chú rồi cùng chàng trai lên ngựa, hai người một ngựa trở về nhà. về đến nhà họ lễ trời đất, trở thành vợ chồng, sống cho đến lúc răng long đầu bạc.
TRỊNH LỆ VINH kể
VƯƠNG HÀ THANH sưu tầm chỉnh lý
VƯƠNG THẢI TIỆP biên soạn
KIM DAO dịch
PTS. LÃ DUY LAN - Chàng Mọt Sách