Con dao thần

Có gia đình nọ sống ở một thành phố bên bờ sông. Con sông cứ mùa xuân là đầy ắp nước, còn mùa đông thì khô cạn. Gia đình họ có bốn người con trai và hai người con gái. Mặc dù người cha không lực lưỡng nhưng ông là người hiểu biết.
Trong bốn người con trai thì ba người anh không mảy may để ý đến người cha già. Ngày ngày họ chỉ tốn thời gian vào những cuộc ăn uống chè chén và chơi bời trong các quán rượu. Chỉ có người con trai út luôn ở bên cạnh cha. Người cha rất quý mến anh. Ông thường dạy con những
kinh nghiệm sống mà mình đã trải qua. Ông thường nói với con:
- Dù có bôn ba chân trời góc bể, nhưng rồi con người lại quay về chốn cũ. Ta không phải là dòng dõi hoàng gia. Nhưng ta có thể từ bỏ sự giàu sang để dành lấy một chút tự do của riêng mình.
Một hôm người cha thấy trong người mệt mỏi. Ông lên giường nằm. Ba người con trai lớn chẳng quan tâm, lo lắng gì đến bệnh tình của cha. Họ tìm mọi cách để rời khỏi nhà. Họ phung phí tiền vào những cuộc chơi bời truy lạc. Người cha gi à buồn phiền và quá tức giận những người con hư hỏng của ông mà ngày cànglâmbệnh nặng. Biết mình chẳng còn sống được bao lâu nữa, ông gọi người con út đến bên giường và nói:
- Con trai yêu quý của ta, cha sắp lìa cõi đời. Con ơi hãy lắng nghe lời cha nói đây. Ngày đầu tiên sau lễ mai táng cha sẽ có một người ăn xin đến nhà ta. Con hãy biếu ông ta một ít bánh dày. Nếu ông ta từ chối không lấy thì con hãy biếu tiền. Nếu ông ta từ chối cả tiền mà cứ đòi lấy đứa em lớn của con làm vợ thì con hãy đồng ý. Ngày thứ hai cũng có một người ăn xin đến và con cũng làm như vậy với em thứ hai của con. Ngày thứ ba con hãy bới đống tro trong lò bánh nhà ta, con sẽ thấy ở góc bên phải có một con dao. Cha không phải người giàu có, hom nửa đồ đạc của cha thì các anh con đã bán bớt đi rồi. Con dao ấy phải nhớ rằng dù trong hoàn cảnh nào cũng không được đưa nó cho người khác. Rồi đây, nó sẽ mang đến cho con những gì mà con cần, con trai của ta ạ.
Nói xong, ông già trút hơi thở cuối cùng. Người con trai út bán vài thứ lặt vặt còn lại trong nhà để mai táng cho cha.
Đúng như lời cha nói, ngày đầu tiên sau đám tang, có một người ăn xin đến. Người con trai út mang bánh cho nhưng ông ta không nhận. Sau đó anh mang tiền cho nhưng ông ta cúng từ chối. Nhớ lời cha dặn, anh dắt cô em lớn, đặt tay em vào bàn tay người ăn xin. Người đó dẫn cô gái đi. Ngày hôm sau người ăn xin khác lại đến và ông ta cũng không nhận gì ngoài cô em thứ hai. Ngày thứ ba người con trai út đi đến lò bánh, bới đống tro ra thì thấy một con dao ở góc bên phải. Chàng cầm con dao đi vào nhà. Trong nhà vắng vẻ quá! Chàng lại đi ra sân, nhưng ở đó cũng hiu quạnh và lạnh lẽo. Từ khi cha chết, những người anh của chàng chẳng thấy tàm hơi đâu, không biết họ còn sống hay đã chết. Hai cô em gái đã đi theo chồng. Sau khi cha chết chàng đã phải bán số đồ đạc còn lại để làm đám tang cho cha. Giờ đây chẳng còn gì ràng buộc chàng vói ngôi nhà này nữa, chàng không muốn ở lại trong cảnh hiu quạnh vắng vẻ này. Chàng quyết ra đi sống lang thang cùng với con dao, vật kỷ niệm mà cha chàng để lại.
Hết ngày này qua ngày khác chàng trèo qua những ngọn núi cao ngất trời, rồi lại vượt qua sa mạc nóng bỏng. Cuối cùng chàng đến một nước, ờ đó người dân rất nghèo khổ. Một tháng người ta chỉ bán bánh có một ngày, họ không có nhiều bánh để ngày nào cũng bán. Sau nhiều ngày trèo núi và vượt sa mạc chàng trai cảm thấy mệt và đói. Chàng nhìn những chiếc bánh bày trên sạp mà thèm ứa nước miếng. Chàng không dám hỏi mua vì trong túi chàng chẳng có lấy một đồng xu. Chàng bỗng nhớ đến con dao. Chàng tự nghĩ: Từ khi mang nó bên mình nó chưa đem đến cho ta ích lợi gì cả. Ta không thể chết đói được. Sao ta ngốc thê nhỉ? Tốt nhất là ta đổi nó cho chủ quán để lấy một miếng bánh. ít nhất thì nó cúng giúp ta vượt qua được cơn đói khủng khiếp này".
Nghĩ vậy nên chàng dừng lại rút dao ra và tiến đên chồ quầy bánh. Chang nói với người bán hàng:
- Tôi là đứa trẻ mồ côi từ xa đến. Tôi đang đói lắm. Tôi muôn đổi con dao này lấy một mẩu bánh. Nó là kỷ vật của ông bà tổ tiên để lại đấy. Bác đống ý chứ?
Người chủ hiệu nhìn chàng trai một lượt từ đầu đến chân. Ông ta thấy vẻ mệt mỏi của chàng và đoán rằng chàng đã bị đói lâu ngày rồi. Ông đếm lại quanh đây không có người khách nào như chàng. Biết rằng vật vô chủ này chắc sẽ đem đến điều may mắn nên ông chủ hiệu đồng ý đổi.
Người con trai út đổi con dao cho chủ quán lấy một miếng bánh. Chàng ăn ngấu nghiến, loáng một cái đã hết cái bánh. Sau đó lại tiếp tục lên đường tìm kế sinh nhai.
Nhận con dao từ tay chàng trai, chủ quán quẳng nó vào ngăn kéo. Từ lúc đó người đến mua bánh rat đông. Chủ quán bán luôn tay và chẳng mấy chốc rổ bánh đã hết nhẵn. Đến khi chủ quán kiểm tiền thì cái ngăn kéo nhỏ đầy ắp những đồng tiền.
Còn người con trai út, sau cả ngày lang thang tìm kiếm việc làm chẳng có kết quả gì, cuối cùng chàng lại trở về hiệu bánh. Nhưng lần này chàng không còn gì để đổi nữa. Chàng ngồi bên đường nhìn chằm chằm vào vợ chủ quán đang đếm tiền.
Người chồng nói vói vợ:
- Hôm nay chúng ta cũng khá đấy chứ nhỉ?
- Đúng thế! Dịp may đã mỉm cười với chúng ta. Chỉ hiềm một nỗi là chúng ta không có con trai. Nếu có một đứa con trai thì cuộc sống của chúng ta tốt biết đến chừng nào.
Quả có thế! Họ cưới nhau đã lâu, nhưng người vợ vẫn chưa sinh cho ông chồng một mụn con trai hay con gái nào. Đã lâu nay, ngày nào họ cũng mong có một đứa con ra đời. Người chồng nhìn ra cửa thấy chàng trai ngồi đó, ông liền bảo vợ:
- Nhà nhìn kìa, nó là một thằng mồ côi lang thang đấy. Sáng nay nó đổi con dao cho tôi để lấy một miếng bánh. Trông nó cũng không đến nỗi nào. Hay là ta bảo nó ở với chúng ta nhỉ?
Người vợ đồng ý. Ông chủ hiệu liền đi ra nói với chàng trai. Tất nhiên chàng trai không có lý do gì để từ chối, hơn nữa chàng đang bị cơn đói dày vò. Từ hôm đó chàng trở thành con nuôi của hai vợ chồng chủ hiệu bánh. Chàng trai gọi họ là bố, mẹ. Hai vợ chồng người chủ quán rất sung sướng khi nghe chàng gọi như vậy. Họ để chàng ở cùng với những người phụ việc trong cửa hiệu và trả lại chàng con dao.
Công việc làm ăn, buôn bán của hai vợ chồng hiệu bánh ngày một khấm khá. Chẳng bao lâu họ đã trở thành chủ nhân của một cửa hiệu lớn. Chàng trai cùng có một phần trong cái gia tai giá trị đó. Bảy tám năm qua đi, chang trai giờ đã trở thành một ngưòì đàn ông thực sự. Hai vợ chồng người chủ hiệu nghĩ đến chuyên cưới vợ cho chàng. Họ sợ chàng xấu hổ nên nhờ những người ở cùng phòng đánh tiếng xem sao. Sau khi biết chuyện, chàng trả lời:
- Hãy để tôi ở lại một minh. Ngày mai tôi sẽ trả lời vì đêm nay tôi còn nghĩ đã. Các bạn nhỏ, chúng ta hãy tạm gác chuyện đó lại để quay sang một chuyện khác.
Đức vua của nước mà người con trai út đang sống có một cô con gái duy nhất tên là Sayum. Nhà vua rất yêu thưong con gái độc nhất. Công chúa Sayum có một thói quen là thường đi dạo vào buổi tối. Vì thế nhà vua ra lệnh vào các buổi tối mà công chúa đi dạo thì không được ai ló mặt ra khỏi cửa. Người nào dám nhìn trộm công chúa sẽ bị chém đầu.
Hôm mà chàng út phải suy nghĩ để chọn một cô dâu thì cúng là ngày mà công chúa đi dạo như thường lệ. Mải nghĩ đến chuyện người vợ tương lai và đám cưới của mình nên người con trai út quên phắt cả lệnh của nhà vua. Chàng thả bước chậm rãi trên trần nhà. Từ phía xa chàng nhìn thấy Sayum và các thiếu nữ ở cung điện đang chơi đùa dưới một ngôi chùa. Công chúa quả thật đẹp tuyệt trần! Nếu bạn nói cô ấy sáng trong và đẹp như trăng rằm thì còn chưa hết. Nếu bạn nói cô ấy đẹp như ánh sáng mặt trời thì sư thật còn hơn thê. Khuôn mặt cô đẹp vả dịu dàng hơn. một nàng tiên. Người con trai út cảm thấy yêu cô ngay từ phút giây đầu tiên. Chàng quyết định hỏi công chúa làm vợ.
Ngay tảng sáng hôm sau chàng nói với người ở cùng phòng là hãy nói vói mẹ chàng: Nếu bà muốn chọn vợ cho chàng thì hãy đến hỏi công chúa Sayum. Rằng chàng chỉ lấy cô ấy làm vợ chứ không lấy ai khác.
Khi hai vợ chồng chủ hiệu bánh biết tin đó. Ông chủ hiệu sửng sốt, kêu lên:
- Lạy thánh Ala! Tôi chỉ là một chủ tiệm bánh bình thường, còn cô ta là con gái của nhà vua. Cô ta chỉ chọn hoàng tử làm chồng. Làm sao cô ta có thể trở thành con dâu ta cơ chứ? Hãy bảo nó từ bỏ giấc mơ viển vông áy đi!
Người bạn cùng phòng lại đến nói với người con trai út mọi điều mà cha chàng đã nói. Nhưng chàng bảo:
- Hãy nói với bố mẹ tôi rằng tôi nhất quyết lấy công chúa. Bằng mọi cách mẹ tôi phải thuyết phục bà mô’i đến cung vua để nói chuyện.
Thấy con trai kiên quyết như vậy, họ còn biết làm gì hơn là đồng ý. Họ nói với chàng:
- Thôi được, ý con đã vậy thì bố mẹ sẽ cố gắng xem sao.
Ngày hôm sau ông chủ tiệm bánh bê một chồng bánh trắng tinh và vài con cừu, rồi cùng với mấy người chức sắc trong lãnh địa vào yết kiến nhà vua.
Họ vừa vào đến cung vua, nhà vua đã hỏi ngay:
- Các người đến đây làm gì?
Ông chủ tiệm hiệu bánh không dám trả lời, một quan chức đứng cạnh ông liền trả lời thay:
- Thưa đức vua cao quý, chúng tôi đến thăm đức vua không ngoài mạc đích... Người chủ tiệm bánh này có một cậu con trai. Anh ta muốn cưới con gái đức vua, công chúa Sayum...
Nhà vua giận dữ, không chờ cho ông quan nọ nói hết câu, gầm lên:
- Câm ngay! Ta là người đang trị vì đất nước này. Vậy mà ngươi dám phạm thượng nói với ta như thế sao? Hừ! Con trai của một kẻ hạ tiện như ngươi mà dám cưới con gái ta! Các ngươi muốn lăng nhục ta ư ’ Đao phủ! Đem chúng đi ngay và hãy chặt đầu chúng để làm gưorng cho kẻ khác.
Lính cận vệ của nhà vua đứng gần đó túm họ trói nghiến lại.
Lúc đó một viên quan ngồi cạnh vua đứng dậy ngăn lính cận vệ
- Khoan đã! - Rồi ông tâu với vua. - Thưa đức vua cao quý, xin Người hây bình tâm. Công chúa dù sao cũng đã lớn rồi. Mặc dù giàu hay nghèo họ cũng đã đến hỏi công chúa. Thưa đức vua anh minh, nếu Người để cho tên chủ hiệu này chết thì trước tiên dân Sẽ cho rằng Người tàn ác. Hơn nữa, sau này sẽ không có ai dám đêh cầu hôn với cồng chúa. Công chúa só chẴng bao giờ có thể tìm được một người chống. Khanh xin Người đừng giết họ vội. Chúng ta có thể ra một yêu cầu nào đó, chẳng hạn như đồ sính lễ cbo cô dâu, thứ mà chàng trai không thể có được. Khi nào đủ lễ thì anh ta mới được công nhận là rể. Bằng cách đó không những chúng ta sẽ tránh được tiếng ác mà còn loại trừ anh ta. Chúng ta sẽ bắn một mủi tên mà trúng hai đích. Thưa đức vua anh minh, Người thử nghĩ khanh nói có đúng không ạ?
Nhà vua thấy viên quan cận thần nói có lý, bèn bảo:
- Hãy làm theo ý của khanh!
Viên quan cận thần đứng dậy nói với ông chủ hiệu bánh:
- Đức vua nhân từ đã ân xá cho tâ't cả các ngươi. Mặt khác Người sê đồng ý gả con gái cho con trai nhà ngươi. Người đã quyết định, đám cưới sẽ được tổ chức vào ngày mai. Nhưng với điều kiện, ngày mai trước khi trời tối nhà ngươi phải sẵn sàng mọi đồ dẫn cưới. Một con sông rộng và dài hai mươi dặm chạy dọc theo con đường dẫn đến cổng cung điện. Trên sông bắc một chiếc cầu không có trụ. Hai bên bờ sông phải có một cánh rừng và xa hơn là một vườn hoa rộng bốn mươi dậm, có tường bằng đá ngọc bích bao quanh. Trong vườn phải có đủ các loại chim đang hót ríu rít và trên những cành cây trĩu nặng quả ngọt, dưới thảm cây là những bống hoa nhiều màu sắc toả hưomg thơm ngát, ơ giữa vườn phải có một cái tháp bằng ngọc bích xung quanh giát vàng và một hàng hiên gỗ xạ hương thơm ngát. Cuối cùng, tất cả những con đường từ vườn, qua rừng đều đi qua cái cầu dẫn đến cung điện của nhà vua. Khi nào tất' cả làm xong nhà ngươi có thể đến đón công chúa Sayum. Nhưng ngươi nhớ là phải làm xong trước tối mai. Nếu không ngươi sẽ mất đầu.
Vừa nói viên cận thần vừa chỉ vào ông chủ hiệu bánh và sau đó cho ông ta cùng những người đi theo lui.
Về tới nhà ông chủ hiệu bánh ngồi im lìm như một pho tượng. Ông quyết định không nói lại cái tin sét đánh
cho vợ và con nuôi biết. Ồng định ngày mai sê trốn đi và tự kết liễu đòi mình. Nhung khi người con trai thấy cha mình trở về, chàng liền nhờ mẹ hỏi cha xem tình hình ra sao. Người mẹ đến bên chồng và hỏi:
- Có chuyện gì vậy? Sao ông phiền muộn thế? Tin xấu à?
Người chồng ôm đầu kêu lên:
- Hãy để cho tôi yên! Tôi không thể nói vói bà được. Ôi! Tôi sợ lắm!
Chàng trai an ủi cha:
- Cha hãy kể đi, cha sợ cái gì cơ chứ? Nếu là điều tồi tệ thì chúng ta cùng chia sẻ và có thể sẽ tìm ra cách giải quyết.
Ông chủ hiệu bánh dần dần bình tâm trở lại. ông kể cho vợ con nghe mọi điều nhà vua yêu cầu. Khi nghe xong vợ ông khóc lóc. Còn anh con trai lặng lẽ đi về phòng mình, chàng đi đi lại lại nghĩ cách giúp cha. Sau đó chàng ngồi xuống nền gạch nhắm mắt lại và nghĩ. Bỗng một ông già râu tóc bạc phơ hiện ra. Ồng bước đến gần chàng trai và hỏi:
- Này chàng trai, sao con buồn thế? Hãy nói cho ta nghe xem có điều gì xảy ra, ta có thể giúp con.
Chàng trai kể với ông già mọi điều xảy ra, rồi chàng xin ông hãy cứu chàng. Ông già tóc bạc nói:
- Đừng sợ, cậu bé. Con dao mà cha con để lại sẽ giúp con khi nào con cần.
Chàng trai vội hỏi ông già:
" Nhưng từ khi con có nó, con chưa nhận được sự giúp đỡ nào cả. Thậm chí con không biết phải dùng nó như thế nào. Ông ơi, ông có biết cách dùng nó không?
Ông già chậm rãi trả lời:
- Khi gặp khó khăn con hãy cắm con dao xuống đất và hát:

Con dao của ta,
ơi! Con dao của ta
Mi giúp ta khi cần
Mi hiểu biết và tối bụng
Sự hiểu biết sẽ biến thành hiện thực cho ta.

Hát xong bài hát này, điều mong ước của con sẽ thành hiện thực.
Nghe xong, chàng trai mừng quá, chàng vội cúi đầu lạy tạ ông già và cảm ơn ông. Nhưng khi chàng ngẩng đầu lên thì ông già đã biến mất. Chàng thức dậy và hoàn toàn tỉnh hẳn. Thì ra chàng vừa ngủ và mơ một giấc mơ tuyệt vời! Chàng đem con dao cắm xuống vườn. Chàng hát bài hát của ông già đã dạy. Hát xong chàng nói những yêu cầu của nhà vua và mong nó trở thành sự thực. Chàng nói xong, chỉ trong nháy mắt một phong cảnh tuyệt đẹp hiện ra đúng như lời viên quan cận thần đã nói! Chàng trai chạy ngay đến chỗ bố mẹ, kêu lên:
- Mẹ ơi đừng khóc nữa! Cha ơi đừng sợ nữa! Con đã chuẩn bị xong đồ dẫn dưới rồi!
Hai vợ chồng ông chủ hiệu bánh không tin. Nhưng khi họ theo chàng bước ra ngoài thì những điều con trai nói là đúng sự thực, thật kỳ lạ!
Sáng hôm sau, mặt trời vừa mọc, hai cha con ông chủ hiệu bánh đã đi đến cung điện. Nhà vua chờ ông chủ hiệu gánh ở cung điện từ sáng sớm để chứng kiến cái chết của ông ta. Nhìn thấy ông chủ hiệu bánh dẫn con trai theo, đang đi vào tiền sảnh nhà vua hỏi giọng mỉa mai;
- Ô, thế nào rồi? Ngươi đã hoàn thành những yêu cầu mà ta đã đưa ra cho ngươi ngày hôm qua chưa?
Ông chủ hiệu bánh thong thả trả lời:
- Thưa đức vua cao quý, tốt đẹp cả rồi ạ. Tôi đã hoàn thành mọi yêu cẩu của Người. Thưa đức vua, hôm nay tôi đến cùng vói con trai tôi để đón công chúa của đức vua về ạ.
Nhà vua không thể tin một ông chủ hiệu bánh mà lại có thể làm được một điều kỳ diệu như vậy. Nhà vua sai viên quan cận thần xem xét thực hư ra sao. Viên quan cận thần ra khỏi cung điện, một quang cảnh thần tiên đập vào mắt ông đúng như cảnh ông đã tả ngày hôm qua. Viên quan cận thần trở vào cung điện tâu trình vói vua. Nhà vua không còn lý do gì để từ chối, đành gả công chúa cho chàng trai.
Chàng trai út đem người vợ đẹp tới khu vườn mới. Đám cưới của đôi trẻ được tổ chức linh đình ròng rã suốt mười ngày, mười đêm. Sau đó chàng thuê một người có tuổi hầu hạ vợ mình. Buổi sáng người hầu già thường giúp công chúa chải đầu, mặc quần áo, sau đó dẫn cô đi chơi trong vườn, còn chàng thường đi săn đến tối mới về. Chàng thường chơi đùa, nói chuyện thân mật với vợ. Hai vợ chồng trẻ thật đẹp đôi và hạnh phúc.
Nhưng, hạnh phúc ấy chẳng được dài lâu. Một thời gian sau có gã lái buôn từ nước khác đến. Gã nghe nói con trai ông chủ hiệu bánh đã lấy được công chúa và trong một đêm xây xong cái cầu và khu vườn đẹp nhất thê gian. Gã đoán rằng hẳn người đó phải có vật thần bí nào đây. Một ngày gã dạo chơi đến gần khu vườn tuyệt đẹp đó. Từ xa gã nhìn thấy công chúa đang chơi với người hầu già. vẻ đẹp lộng lẫy của nàng đã thúc giục kẻ xấu xa đó rắp tâm chiếm đoạt vật thần bí kia và cả nàng nữa.
Ngày hôm sau khi công chúa đang đi dạo trong vườn thì gã lái buôn đóng giả là chị bán hoa, đi vào vườn vói làn hoa tươi trên tay. Gã đứng trước cổng và rao: "Ai mua hoa tươi nào!" Công chúa nghe thấy tiếng rao liền bảo người hầu ra mua vài bống. Gã nhìn bà lão rồi làm ra vẻ thương cảm nói với bà:
- Bà ơi, bà già như vậy mà còn phải đi hầu hạ kẻ khác ư? Bà hãy nghe cháu, nếu bà giúp cháu một việc thì cháu sẽ biếu bà túi vàng. Cháu tin rằng vói túi vàng đó bà có thể sống sung sướng đến hết đời.
Người hầu có vẻ ưng thuận hỏi lại:
- Cứ nói đi! Xem tôi giúp được không.
- Nếu bà lấy cho cháu vật thần bí của con trai ông chủ hiệu bánh và bảo cháu cách dùng nó thì cháu sẽ thưởng cho bà.
Bà hầu nghĩ một lát rồi nói:
- Được rồi, ngày này tuần sau hãy đến mà nhận. Chắc chắn tòi sẽ không làm chị thất vọng đâu.
Nói rồi bà mua một bó hoa và quay vội vào với công chúa.
Sáng hôm sau, trong lúc chải đầu cho công chúa, người hầu tỉ tê:
- Thưa bà, tôi trộm nghĩ thực ra con trai ông chủ hiệu bánh chả chân thành vói bà.
Công chúa ngạc nhiên hỏi lại:
- Tại sao bà lại nói thê?
Người hầu ngập ngừng một lát rồi nói:
- Thỉnh thoảng đức ông thường hay ra nằm ngoài vườn. Chắc ông phải có điều gì bí mật. Nếu yêu bà thật lòng hẳn ông đã nói với bà điều bí mặt đó từ làu rồi. Đằng này ông vẫn giấu bà cho đến bây giờ. Đó chẳng phải là sự không trung thành hay sao?
Người hầu vừa nói vừa nhìn trộm công chúa để dò xét thái độ của nàng. Công chúa không tin những lời người hầu nói là có thật. Song nàng không biết phải làm gì nên đành hỏi bà:
- Nào, bà hãy nói cho tôi biết xem tôi phải làm gì bây giờ?
Thấy công chúa đã bắt đầu chịu chuyện, người hầu vội thay đổi:
- Xin lệnh bà đừng lo lắng. Tối nay khi nào ông nhà trở về bà sẽ hỏi ông về điều bí mật đó. Nếu ông kể với lệnh bà thì tức là ông vẫn chân thành với lệnh bà.
Sau đó bà ta lại cùng nàng ra vườn đi dạo mát.
Tối hôm đó chàng trai về đến nhà thấy vợ ngồi ủ rũ bên giường, chàng bèn đến bên trìu mến hỏi:
- Vợ yêu quý của ta, nàng có điều gì phiền muộn vậy? Sao nàng buồn thê? Hãy nói với ta đi không trái tim ta đến vỡ tung mất.
- Thật là tồi tệ! Chàng không biết gì sao? Chàng xây khu vườn đẹp đẽ này là để cho những đêm của riêng chàng. Chàng đã làm như vậy sao chàng không bao giờ nói cho em biết?
Công chúa nói một cách giận dỗi, nói xong nàng oà khóc, nước mắt chảy đầm đìa trên khuôn mặt xinh đẹp. Người con trai út thở phào một cái và dỗ dành vợ:
- Ta xin nàng đừng khóc nữa. Ta sẽ nói ngay đây. Đúng là có một điều ta chưa nói cùng nàng.
Chàng rút con dao rồi đưa nó ra trước mặt vợ, chàng ngồi sát lại bên vợ và nói:
- Nàng nhìn này, ta đã dùng con dao này cắm nó xuống đất và nó đã xây dựng cho chúng ta ngôi vườn tuyệt đẹp trong một đêm. Giờ đây nó vẫn còn tiếp tục giúp chúng ta.
Đó là tất cả điều bí mật mà ta muôn nói vói nàng.
Cầm con dao từ tay chồng, công chúa nguôi giận, mỉm cười nói:
- Nếu chàng bảo với em sớm hơn thì đã chả có sự hiểu lầm này.
Đôi vợ chồng trẻ làm lành nhanh chóng và họ lại càng yêu nhau hơn trước.
Sáng hôm sau, trong lúc chải đầu công chúa nói với người hầu rằng chồng nàng đã đưa cho nàng một con dao có phép lạ. Nàng nói một cách sung sướng:
- Bà biết không, sau khi rõ mọi chuyện chàng còn yêu tôi hơn nhiều.
Nhưng người hầu lại vặn vẹo:
- Thưa bà, nhưng tôi vẫn cho rằng chồng bà chưa chân thành với bà.
Công chúa ngạc nhiên hỏi:
- Bà nói thế nghĩa là sao?
- Thực ra ông nhà mới đưa cho bà con dao, nhưng nếu ông nhà yêu bà chần thành thì ông đã bảo bà cách sử dụng nó. Đằng này ông nhà vẫn giấu bà, chứng tỏ ông nhà chưa chân thành với bà, thưa lệnh bà.
Nói xong bà ta lại liếc nhìn công chúa dò xét thái độ. Công chúa không tin lời bà ta nhưng nàng không biết làm gì, vừa hỏi vừa khóc:
- Thế bà bảo tôi phải làm gì nào?
Biết công chúa sẽ làm theo lời mình, người hầu bèn bảo:
- Thưa lệnh bà, đừng lo. Tối nay lệnh bà hây hỏi ông nhà xem. Nếu ông nhà không giấu lệnh bà thì tôi chắc chắn ông nhà vẫn còn yêu lệnh bà.
Chải đầu xong công chúa cùng người hầu lại ra vườn đi dạo.
Tối hôm đó thấy vợbuồn rầu, chàng trai út lại đến bên lo lắng hỏi:
- Vợ yêu quý của ta, nàng làm sao thế? Có chuyện gì vậy, hãy nói cùng ta, đừng để ta nhìn thấy nàng như vậy, ta đau lòng lắm.
- Chàng khồng biết vì sao ư? Từ khi chúng ta cưới nhau, chàng chưa bao giờ tin em. Chàng đưa cho em con dao có phép thần nhưng chàng lại giấu em cách sử dụng nó. Đó chẳng phải là sự dối trá ư?
Nói xong công chúa khóc ấm ức. Người con trai út thong thả nói:
- ồ, tưởng gì! Thôi nàng đừng khóc nữa. Ta nói vói nàng ngay đây. Khi nào nàng gặp một khó khăn trở ngại gì, hãy lấy con dao ra và cắm nó xuống đất. Sau đó nàng hãy hát bài hát này:

Con dao của ta, ơi!
Con dao của ta
Mi giúp đỡ ta khi ta cần
Mi hiểu biết và tốt bụng
Sự hiểu biết đó biến thành hiện thực cho ta.

Sau đó nàng nói lên mong ước của mình, ngay lập tức điều ước của nàng sẽ được thực hiện.
Công chúa nguôi giận 'ngay và mỉm cười. Nàng nhìn chồng âu yếm rồi nói:
- Vậy mà chàng không nói với em sớm hơn, để em cứ tưởng...
Và sau đó, hạnh phúc lại trở lại vói họ.
Sáng hôm sau, khi công chúa chải đầu và mặc quần áo, nàng nói với người hầu già điều bí mật về con dao có phép thần. Nàng mỉm cười đưa mắt liếc bà ta và nói:
- Lần này thì bà hết nói là chồng tôi không yêu tôi chân thành nhé!
Người hầu già công nhận với công chúa rằng con trai ông chủ hiệu bánh rất yêu nàng. Nhưng bà ta không dừng ở đó, còn nói thêm:
- Thưa lệnh bà, bà hãy giữ con dao cẩn thận và không bao giờ được để ai lấy mất.
Công chúa trả lời không một chút nghi ngờ:
- Tôi sẽ để dưới gối của chồng tôi. Không ai có thể lấy trộm nó đi được.
Họ kết thúc cuộc nói chuyện và ra vườn đi dạo.
Gã lái buôn đến lấy dao như đã hẹn. Công chúa Sayum đang ngủ trong phòng. Bà hầu lẻn vào phòng của con trai người chủ hiệu bánh lấy trộm con dao thần dưới gối của chàng. Sau đó bà ta vội đi ra cổng, đưa nó cho lão lái buôn và nói cách sử dụng con dao cho lão biết. Ngay lập tức lão lái buôn cắm con dao xuống đất, hát bài hát nọ. Hát xong, lão ta ước: "Con dao của ta, hãy chuyển khu vườn này cùng với người đàn bà tuyệt đẹp kia và ta nữa về Núi Băng đối diện với Biển Lửa xa xôi ấy".
Lão vừa dứt lời, khu vườn đã biến mất. Nó được chuyển đến một miền đất xa kia, nơi có ngọn Núi Băng nằm bên bờ Biển Lửa.
Khi công chúa Sayum thức dậy, nàng thấy minh nằm trên một chiếc giường lạ. Nàng gọi hgười hầu, nhưng chẳng thấy bà ta đâu. Thấy công chúa dậy, lão lái buôn đến gần nàng nói thô lỗ:
- Này em, bà hầu đã gửi em cho tôi. Tôi đã đưa em đến vùng Núi Băng và Biển Lửa. Chồng em sẽ không bao giờ tới đây được. Em nhìn xem, tôi cũng không kém gì hắn chứ, hả?
Sayum liếc nhìn gã, thực ra trông gã cũng không đến nỗi nào. Vì vậy nàng châp nhận làm vợ hắn.
Tối hôm đó người con trai út trở về nhà sau một ngày đi săn như thường lệ. Chàng bỗng thấy khu vườn tuyệt đẹp cùng với người vợ biến đâu mất. Chàng sực nhớ đến con dao nhưng nó không còn ở bên thắt lưng chàng nữa. Chàng nghĩ ngay đã có điều gì không hay xảy ra. Chàng ngồi xuống bờ sông, trong lòng đau xót vô cùng. Trong khi đó có một kẻ chạy đến tâu với vua mọi điều. Vua không tin bèn đi ra khỏi cung điện. Quả thật khu vườn tuyệt đẹp đó đã mất tăm. Nhà vua vội cùng viên quan cận thần đến gặp chàng rể đang ngồi yên lặng bên bờ sông, vua tức giận hỏi:
- Thế nào? Khu vườn của ngươi đã biến đi đằng nào? Cả con gái của ta nữa?
Người con trai út không trả lời. Nhà vua sai lính trói tay chân chàng lại rồi quang xuống sông.
Ngày này qua ngày khác người con trai út bị dòng nước nâng lên dìm xuống liên tục một tháng trời. Chàng trai bị ngâm trong nước cho đến khi chân tay chàng bị đứt khỏi người. Sau đó, một cơn gió mạnh đẩy chàng lên khỏi mặt nước và thổi chàng bay lên bờ sông. Cơn gió mỗi lúc một mạnh thổi chàng lăn mãi, lăn mãi, tới khi chạm vào một ngôi nhà tranh thì dừng lại. Một người phụ nữ trẻ ra mở cửa, nhìn thấy chàng trong tình trạng tội nghiệp, cô đem chàng vào nhà. Một hồi lâu chàng trai mới tỉnh lại, cô gái hỏi chàng vì sao mà đến nông nỗi này. Chàng kể với cô tất cả mọi chuyện đã xảy ra, từ khi cha chàng chết cho đến cái ngày chàng bị ném xuống sông. Nghe xong câu chuyện cô gái nhận ra chàng chính là người anh trai thứtưcủa mình, chính chàng đã gả cô cho người ăn xin đầu tiên đến nhà theo lời trăn trối của cha. Anh em nhận ra nhau họ mừng mừng tủi tủi. Lát sau, người con trai út mới hỏi em:
- Còn em, sao em lại ở nơi đây? Cô em kể:
- Người ăn xin mà anh gửi gắm em là vua Đêvít của vùng Núi Băng. Ông ấy rất tốt với em. Ông thường đi săn suốt ngày và trở về vào lúc mặt trời lặn. Khi nào ồng ấy về em sẽ bảo ông ấy xem có thể giúp gì được cho anh. Ông ấy cũng sắp về rồi đấy. À, có lẽ anh nên trốn tạm vào chỗ nào đấy. Ông ấy không thích nhìn thấy người lạ. Đừng sợ khi thấy một cơn bão thổi qua. Trước khi ông ây về đều như thế cả.
Sau đó cô gái giấu anh mình ở đằng sau cánh cửa. Ngay lúc đó, một cơn gió mạnh tràn qua, ngôi nhà tranh rung lên, rồi có tiếng lách cách ở cửa và cánh cửa mở tung. V ua Đêvít cầm một con dê trên tay đi vào nhà. Theo sau ông là đoàn tuỳ tùng. Vào đến giữa nhà vua Đêvít lệnh cho người hầu nướng thịt cừu. Ông ta hít hít mũi hỏi vợ:
- Này mình, sao tôi ngửi thấy mùi người lạ trong nhà ta thế nhỉ?
Người vợ vội đến bên ông ta nói:
- Ô, anh yêu quỷ, anh đừng lo, đấy là người anh thứ tư của em mới đến đấy mà. Anh ấy là người đã gả em cho anh, anh còn nhớ không?
- Thế à! Sao mình không bảo anh ấy ra đây. Bảo anh ấy ra đây, nhanh lên.
Cô gái dẫn anh mình ra. Vua Đêvít sai những người hầu đi tìm chân, tay của người anh và lắp chúng vào cho chàng. Sau đó họ cùng ngồi nói chuyện. Vua Đêvít hỏi chàng làm sao đến được đây. Chàng kể lại mọi điều đã xảy ra. Cuối cùng chàng nhờ em rể giúp chàng tìm lại khu vườn và trả thù kẻ đã gây ra tai hoạ cho chàng.
Vua Đêvít nói:
- Lúc đi săn tôi có nhìn thấy khu vườn đó. Nó nằm ở bên kia Núi Băng, đối diện với Biển Lửa. Còn lãnh địa của tôi nằm ở bên này Núi Báng. Muốn đến đó phải đi qua Biển Lửa, mà lại không có con đường nào đi qua biển được.
Người con trai út không nản chí, chàng nói:
- Không có gì là khó cả, tôi sẽ đi. Tôi hy vọng sẽ nhận được sự giúp đỡ của anh, người em rể ạ.
Vua Đêvít lặng yên một lát rồi nói:
- Thôi được, anh đã quyết tâm thì tôi sẽ giúp anh hết khả năng. Anh hãy đem thanh kiếm này theo và khi cầm nó trên tay thì chẳng ai dám động đến anh lúc vượt qua Núi Băng. Hơn nửa khi vượt qua Núi Băng anh sẽ gặp một bụi rậm. Anh hãy đi theo con đường nhỏ rồi vượt qua một ngọn núi. Trên vách đá, phía bên trái có một tổ đại bàng có hai đại bàng con. Dưới vách đá là một cái hang của con mãng xà khổng lồ. Nó sẽ tìm cách ăn thịt hai con đại bàng kia. Khi anh tới anh hãy giết con mãng xà bằng thanh gươm này và khi mẹ của hai con đại bàng về nó sẽ trả ơn lòng tốt của anh. Bởi vì một lần đại bàng mẹ đã tuyên bố: "Ai mà giết được con mãng xà đó nó sẽ trả ơn hậu hĩnh". Khi đại bàng mẹ hỏi anh cần gì, anh phải từ chối tất cả mọi thứ nó đưa ra, anh chỉ nhờ nó chở qua Biển Lửa. Chỉ có cách đó anh mới có thể lấy lại được khu vườn của mình.
Sáng hôm sau, trước khi trời sáng, người con trai út tạm biệt hai vợ chồng cô em gái rồi cầm thanh kiếm lên đường.
Mặc dù không có ai động đến chàng trong suốt cuộc hành trình vượt qua Núi Băng, nhưng toàn bộ quả núi đã bị băng dày bao phủ làm chàng đi rất khó khăn. Chàng nghiến ráng trèo lên phía trước. Phải mất một tháng chàng mới trèo qua được ngọn núi. Sau đó chàng đến con đường nhỏ dẫn đến một bụi rậm. Đúng như lời vua Đêvít, khi chàng vượt qua một ngọn núi thì trên vách đá bên trái có một tổ đại bàng và dưới tổ có một cái hang. Chàng nấp vào hốc đá cạnh cửa và chờ. Một lát sau chàng nghe thấy tiếng phì phì từ cửa hang, rồi từ trong hang một con mãng xà to, mình lốm đốm hoa, mồm há toác, cái lưỡi đỏ loè trườn ra tiến về phía lũ đại bàng con. Lúc đó đại bàng mẹ cũng vừa về tới. Nhìn thấy mãng xà nó không dám đỗ xuống, cứ lượn vòng tròn trên không trung kêu thất thanh. Đại bàng con thì sợ hãi, run cầm cập. Trong giây phút hiểm nghèo đó, người con trai út rút phắt thanh kiếm ra, nhảy tới chém phập vào cổ mãng xà. Đầu của nó đứt lìa. khỏi cổ và lăn lông lốc. Đại bàng mẹ thấy mãng xà đã bị giết, nó sà xuống với con và nói với chàng:
- Anh đã cứu các con tôi, anh là ân nhân của gia đình tôi. Tôi phải trả om lòng tốt của anh. Anh hãy nói đi, anh mong ước điều gì?
Nhớ đến lời dặn của vua Đêvít, chàng nói:
- Tôi không lấy gì cả. Tôi chỉ muốn lấy lại khu vườn mà người ta đã đoạt của tôi. Tôi muốn vượt Biển Lửa. Đại bàng hãy giúp tôi.
Đại bàng mẹ hoảng sợ khi nghe thấy chàng trai muốn nó đem chàng vượt qua Biển Lửa. Nó nghĩ: "Thật là nguy hiểm khi bay qua đó, có thể bị thiệt mạng như bỡn! Nhưng mình đã hứa sẽ trả ơn cho ai đã cứu mạng sống của con mình. Chàng trai này đã cứu con mình, mình không thể nuốt lời hứa được".
Nghĩ vậy đại bàng mẹ trả lời:
- Được thôi, tôi sẽ giúp anh. Hãy ngồi lên lưng tôi và đeo một cái túi da to đựng đầy thịt vào cổ tôi. Tôi sẽ đưa anh vượt qua Biển Lửa. Anh hây nhớ cho tôi ăn những mẩu thịt khi nào tôi gọi. Và nhớ không được kêu ca phàn nàn đấy nhé.
- Tất nhiên rồi.
Người con trai út nói rồi trèo lên lưng đại bàng. Đại bàng mẹ vỗ cánh chở người con trai út bay vút vào bầu trời mênh mông. Đại bàng mẹ bay mãi, bay mãi mới tới Biển Lửa. Trên mặt biển từng đám lửa khổng lồ và những đám khói đen đặc cuồn cuộn bốc lên. Mặc dù đại bàng đã bay rất cao, vậy mà nó vẫn cảm thấy như đang bị thanh sắt nóng đỏ nung đốt phía dưới. Người con trai út cũng cảm thấy như vậy, nhưng chàng cắn răng chịu đựng không dám một lời kêu ca phàn nàn. Bay được một lúc đại bàng mẹ cảm thấy đói và đòi ăn thịt. Người con trai út lấy một miếng thịt trong túi cho nó ăn. Bằng cách đó đại bàng mẹ đã đưa người con trai út vượt qua Biển Lửa. Ngày thứ mười một kể từ ngày đại bàng mẹ cất cánh họ hạ xuống mặt đất bên kia bờ Biển Lửa. Đại bàng mẹ mệt đến đứt hơi, nó thở phào nhẹ nhõm và vừa thở vừa nói với người con trai út:
- Anh xuống đi và đi thẳng theo hướng này, anh sẽ tìm thấy khu vườn của anh.
Người con trai út cảm ơn đại bàng mẹ rồi đi theo hướng đại bàng chỉ. Chàng đi suốt ngày đêm nhưng mãi vẫn chưa tìm thấy khu vườn. Một hôm, vào lúc nhá nhem tối chàng đến một túp lều tranh nhỏ bé. Chàng thấy đói và mệt rã ròi, chàng gõ cửa xin nước uống. Một phụ nữ trẻ bước ra, mang cho chàng một bát nước đầy, chàng tu ừng ực. Nhìn thấy chàng tu nước như vậy người phụ nữ trẻ tò mò hỏi xem chàng từ đâu đến và đi đâu. Người con trai út liền kể lại sự rủi ro mà chàng đã trải qua. Nghe xong, người phụ nữ trẻ nhận ra chàng chính là người anh trai thứ tư của mình. Còn cô là em gái mà chàng đã gả cho người ăn xin đến trong ngày thứ hai. Hai anh em vui mừng trong cuộc gặp gỡ tình cờ này.
Một lát sau người anh hỏi:
- Thế còn em, sao em lại sống ở đây?
Cô em kể:
- Người ăn xin mà anh đã cho phép em làm vợ là vua Đêvít của vùng Biển Lửa. Ông ấy rất tốt vói em. Hàng ngày ông ấy vẫn đi săn đến lúc mặt trời lặn mới về. Khi nào ông ấy về em sẽ bảo ồng ấy có cách nào giúp anh để lấy lại con dao, khu vườn đó và giết chết kẻ thù của anh. Ông ấy cũng sắp về rồi đó. Anh hãy nấp đi vì ông ấy không thích gặp người lạ. Trước khi ông ấy về sẽ có cơn bão khủng khiếp, nhưng anh đừng sợ.
Một khắc trôi qua, bỗng một cơn bão nổi lên làm túp lều rung bần bật. Cơn bão ngừng đột ngột, có tiếng lạch cạch ở cửa rồi cánh cửa mở tung. Vua Đêvít cầm một con bê trên tay bước vào nhà. Theo sau là đoàn tuỳ tùng của ông. Ông ra lệnh cho người hầu nhôm lửa thui con bê, rồi quay ra hỏi vợ:
- Mình ơi, sao tôi ngửi thấy mùi người lạ trong nhà?
Người vợ bèn đến bên chồng:
- Mình ạ, không phải ngưồi lạ đâu. Đó lã người anh trai thứ tư của em đây. Anh ây đã gửi gắm em cho anh.
- Thế à? Sao không bảo anh ấy ra đây. Bảo anh ấy ra ngay đi.
Chàng trai út ra chào vua Đêvít.
Họ nói chuyện, sau đó chàng nhờ em rể hãy giúp chàng lấy lại khu vườn và con dao từ tay kẻ thù của chàng.
Vua Đêvít nói:
- Được thôi, vùng đất quanh Biển Lửa này là thuộc địa của tôi. Tôi sẽ cho anh ba câu thần chú. Ngày mai anh cứ đi theo hướng tây, anh không phải đi xa đâu, chỉ một lúc anh sẽ thấy khu vườn. Nhìn thấy khu vườn anh hãy đọc câu thần chú thứ nhất rồi quay một vòng, anh sẽ biến thành con chim bồ câu và bay ngay vào trong vườn. Ở đó anh hãy đọc câu thần chú thứ hai, anh sẽ biến thành một con mèo. Anh hãy đi vào trong nhà. Con dao của anh đặt ở dưới một cái gối. Anh cầm lấy đi ra vườn rồi mọi việc sẽ tốt đẹp thôi. Sau đó anh đọc can thần chú thứ ba, anh sẽ trở lại thành ngưài như trước.
Vua Đêvít dạy cho chàng ba câu thần chú. Bữa tối được dọn ra, họ cùng ngồi ăn uống vui vẻ.
Sáng hôm sau người con trai út cảm ơn hai vợ chồng cô em, chào tạm biệt họ rồi lên đường. Chàng tiến về hướng tây và chẳng bao lâu chàng đã nhận ra khu vườn của mình ở trước mặt. Chàng liền đọc câu thần chú thứ nhất và biến thành một con chim bồ câu, bajr vào trong vườn. Ớ vườn chàng lại đọc tiếp câu thần chú thứ hai và biến thành một con mèo. Chàng chạy ngay vào trong nhà, thấy vợ mình đang ngồi
say sưa chè chén trong vòng tay của gã lái buôn! Mắt chàng bỗng tối sầm lại nhưng chàng cô kìm mình. Chàng nghĩ "trước tiên ta phải lấy được con đao đã không thì lỡ việc mất". Khi hai người kia còn đang say sưa trong âu yếm thì chàng lẻn đến lây con dao ở dưới gối rồi chạy ra vườn đọc luôn câu thần chú thứ ba. Chàng lại trở thành người.
Chàng cầm con dao cắm xuống đất và hát bài hát quen thuộc của chàng:

Con dao của ta, ơi!
Con dao của ta
Mi vẩn giúp ta khi ta cần

Mi hiểu biết và tốt bụng

Sự hiểu biết đó sẽ biến thành hiện thực cho ta.

Hát xong chàng nói:
- Ôi! Con dao của ta! Hãy chuyển khu vườn này và nhưng người trong đó về nơi cũ cho ta.
Chỉ một giây, khu vườn và toàn bộ những người ở đó lại trở về nơi cũ. Người con trai út đóng cửa phòng của công chúa Sayum lại và đi gọi vua. Khi vua đến, chàng mở cửa và chỉ cho vua nhìn vào trong phòng. Thấy cảnh con gái mình đang ăn nằm với một người đàn ông khác, vua thấy nhục nhã vô cùng. Ông ta ra lệnh trói hai người lại, buộc họ vào đuôi hai con ngựa. Sau đó đánh cho ngựa phi nước đại, công chúa và gã lái buồn chết một cách đau đớn.
Người con trai út kể lại với vua tất cả nỗi khó khăn vất vả mà chàng đã phải trải qua. Nhà vua rất xúc  
động và khâm phục. Ông ta nhận ra chỉ có chàng mới thực sự là người can đảm và dũng cảm. Ông ta phong cho chàng làm viên quan cận thần của mình. Nhưng chàng không nhận, chàng nhớ đến lời dạy của người cha ốm yếu nhưng hiểu biết. Người đã từng dạy;
Dù lang thang đậy đó nhưng con người rồi phải lại quay về chốn cũ. Ta vốn không phải dòng dõi cao sang. Nhưng ta có thể từ bỏ sự giàu sang. Để giành lấy một chút tự do của riêng mình.
Nghĩ vậy nên chàng thưa với đức vua:
- Thưa đức vua cao quý! Con rất lấy làm tiếc! Cha con thường dạy rằng cuộc sống nơi cung điện không phải để dành cho con. Con muốn sống một cuộc sống tự do của một người lao động.
Người con trai út rời khỏi cung điện của vua cùng với con dao có phép thần mà người cha đã để lại cho chàng.
Thê rồi chàng đi đầu không ai biết. Nhưng cả tôi và các bạn đều tin chắc rằng chàng sẽ sống sung sướng và hạnh phúc.

THUỲ CHI dịch

PTS. LÃ DUY LAN - Chàng Mọt Sách