Bạch Kê Tinh

Có lẽ không người dân Việt Nam nào không một lần nghe đến hai tiếng "Cổ Loa". Ở nơi đó, biết bao sự tích, bao huyền thoại kể về một thời dựng nước giữ nước của cha ông. Chuyện vui có, buồn có, bi hùng có, tạo nên một sức hấp dẫn kỳ lạ cho một miền đất, một địa danh mà mới chỉ nghe đã một lần muốn đến. Ở nơi đó huyền thoại và sự thật đan xen, trộn lẫn vào nhau đến mức tạo nên những huyền bí lịch sử mà không phải ở nơi nào cũng có được.

An Dương Vương Thục Phán sau khi diệt Văn Lang, lập nước Âu Lạc quyết định xây thành ở đất Việt Thường. Vua được các tiên nữ đêm đêm xuống trần gánh đất đắp hộ thế nhưng thần ma gà tác yêu giả tiếng gà gáy sáng làm các tiên cô bay về trời, hễ đắp tới đâu thành lở tới đó. Vua bèn lập đàn trai giới, cầu đảo bách thần; ít lâu sau có một cụ già từ phương đông tới trước cửa thành mà than: "Xây thành thế này thì biết bao giờ mà xong được!". Vua đón cụ vào trong điện, hỏi han thì được cụ cho hay rằng: "Sẽ có sứ Thanh Giang tới phò trợ nhà vua, việc xây thành mới thành công". Nói rồi cụ từ biệt ra về.

Hôm sau từ cửa đông thành xuất hiện một con rùa vàng (Huyền Thiên Trấn Vũ) tự xưng là sứ Thanh Giang. Vua bèn rước vào thành, hỏi vì sao thành không xây được. Rùa vàng đáp rằng ở núi Thất Diệu chôn cất vua thời trước và những nhạc công có thù oán với nhà vua, lâu dần oan hồn u uẩn không tan. Lại có con gà trống trắng sống ngàn năm mà hóa thành Bạch kê tinh, thường đêm đến dẫn đám u hồn tới dùng phép phá đổ tường thành; giết được nó và giải thoát các u hồn thì thành mới xây xong.

An Dương Vương cho quân lính mai phục dưới chân núi rồi cùng rùa vàng giả trang thành khách bộ hành. Nơi đó có một quán trọ cho khách vãng lai, người chủ quán có một con gái và một con gà trống trắng. Người qua đây chết rất nhiều mà chủ quán chẳng rõ vì sao. Ông không biết rằng chính con gà trắng là thủ phạm. Đêm đến, quỷ tinh thoát khỏi lốt gà, cùng đám u hồn giết người phá thành; nó thậm chí còn bí mật kết duyên với con gái ông chủ quán. Vua xin trọ lại, mặc cho lời khuyên can của chủ quán, chỉ cười đáp rằng: "Sống chết có mệnh, ma quỷ làm gì được, ta không sợ". Rồi vua vào phòng đóng cửa, đặt rùa vàng trên khung cửa canh chừng.

Đêm đến Bạch kê tinh hiện hình, toan xông qua cửa nhưng không vào được, thét lớn: "Kẻ nào ở đây, sao chẳng mở cửa?". Rùa vàng đáp: "Cứ đóng cửa, ngươi làm được gì?". Quỷ hóa muôn hình vạn trạng, dùng trăm phương nghìn kế mà không qua nổi phép trấn yểm của rùa vàng, đến trời sáng gà gáy quỷ đành tẩu tán lên núi. Quân lính đuổi theo bắn nỏ tứ phía, giết chết yêu khí. Hôm sau đào lên nhiều hài cốt, nhạc khí cổ trong hang núi, đốt thành tro đổ xuống sông thì âm khí cũng tan.

Chỉ còn Bạch kê tinh, sáng sớm chủ quán mừng rỡ khi vị khách trọ vẫn còn sống nguyên, vua bèn bảo ông ta giết con gà trắng mà tạ ơn trời đất. Chủ quán giết gà, lập tức người con gái cũng lăn ra chết. Hồn phách của Bạch kê tinh không còn chỗ trú, hóa thân thành con cú sáu chân tẩu tán lên núi. Rùa vàng biến thành con chuột chạy lên cây cắn vào chân cú mà tiêu diệt quỷ tinh (có bản nói quỷ tinh ngậm lá thư xin thượng đế phá hoại thành vĩnh viễn, chuột cắn làm rơi lá thư rồi diệt quỷ). Bạch kê tinh bị thần rùa diệt, nhờ vậy thành xây nửa tháng thì xong. Thành rộng hơn ngàn trượng, xoắn hình trôn ốc, gọi là Loa thành. Trước khi rời đi, rùa vàng trao lại cho An Dương Vương chiếc móng của mình để làm nỏ thần, và rồi bi kịch về sau hẳn ai cũng rõ...

Hàng năm, vào mùa Xuân, Vua, Chúa nhiều đời sau từng về đây bái yết, nhưng thấy việc đi lại làm hao phí tiền bạc, công sức của nhân dân nên vua ban chiếu cho dân làng làm nghi lễ rước vua giả.