Yêu quái mèo Nekomata

Nekomata là một sinh vật trong truyền thuyết Nhật Bản, là một con mèo mà đã sống đủ lâu có thể trở thành một loại yêu quái. Người ta tin rằng sau khi một con mèo đến mười tuổi, đuôi của nó dần dần sẽ phân chia thành hai đuôi, và càng về sau nó sẽ phát triển ma thuật. Khi 40 hoặc 100 tuổi trở lên sẽ biến hóa thành Nekomata. Trong nhiều nền văn hóa của Thế giới, mèo có khuynh hướng được xem là sự ẩn dụ của nữ giới, và tại Nhật người ta cũng ví Nekomata với sự tà ác của người đàn bà.

Trong tiếng Nhật, "neko" nghĩa là con mèo, "mata" nghĩa là chạc cây phân nhánh, đầu chĩa ba phân nhánh, vật có dạng hình chạc cây theo cái đuôi phân thành hai ở trên. Nhưng cũng có khi nó được miêu tả như là hai cái đuôi độc lập tách ra từ một gốc. Khi Nekomata nguyền rủa ểm hại người thì nó đứng chồm trên hai chân để rủa người đó. Trong tiếng Nhật, động từ matagu nghĩa là đứng chồm, đứng dạng chân. Vì khi con mèo ểm người khác thì nó đứng trên hai chân nên còn được gọi là "Nekomatagi" và gọi tắt là Nekomata. Thuyết này được cho là giải thích nguồn gốc tên gọi của loài yêu quái này, còn thuyết đuôi mèo phân hai nhánh được cho là mãi sau thời Edo mới xuất hiện.

Từ sau thời Edo trở đi thì đông đảo người Nhật tin rằng Nekomata là do con mèo nhà sống lâu mà hóa thành. Nhưng đi ngược lại thời gian, trong thời Kamakura, người ta cũng đã sợ hãi Nekomata và xem nó như một loài mãnh thú sống trên núi.

Nekomata cũng có khả năng biến hình thành hình dạng của con người và đa số chúng khá ghét con người. Chúng thường tạo ra những quả cầu lửa để đốt cháy các ngôi nhà hoặc điều khiển những xác chết bằng thuật chiêu hồn vô cùng mạnh mẽ của nó.

Ngoài ra còn có một loại Nekomata, sống lâu hơn có thể chia sáu đến bảy đuôi. Đây là loài nekomata mạnh nhất ở Nhật. Chúng thường sống sâu trong rừng núi và phát triển đến một kích thước không tưởng so với loài mèo, to đến nỗi có thể dễ dàng xơi cả một con gấu hay lợn rừng.

Tại Trung Quốc cũng có truyền thuyết về loài yêu quái tên là "tiên ly" (âm Nhật đọc là Senri) có nhiều điểm tương đồng với Nekomata. Tiên ly là loài mèo núi sống lâu thành tinh, có thần thông biến hóa thành mỹ nam mỹ nữ để hút tinh khí của con người.

Nhiều vùng nông thôn Việt Nam cũng truyền miệng nhau về câu chuyện "mèo già hóa cáo". Nhà văn Tô Hoài cũng từng viết về đề tài này trong số các truyện động vật của ông. Ngày nay người ta cho rằng mèo nhà nhiều tuổi thì xù lông, xấu xí nên bị tưởng lầm là cáo. Câu chuyện mèo già hóa cáo cũng được ví von với việc người càng già càng tinh khôn.