Á thần sức mạnh Maui

Maui là một nhân vật hiếm hoi là điểm chung của cả thần thoại Maori, thần thoại Hawaii và nhiều truyện cổ của các dân tộc khác.

Theo thần thoại Maori, Maui (tên đầy đủ là Maui-tikitiki) là vị á thần sức mạnh, kẻ lừa lọc, người biến hình, người anh hùng vĩ đại trong mắt những người phàm trần trong thần thoại Polynesia nói chung và nhánh thần thoại Maori nói riêng.

Cha của Maui là người gác cổng cõi âm Makeatutara, còn mẹ chàng là Taranga, một người phụ nữ có vai vế trong bộ lạc. Maui lúc sinh thiếu tháng, non nớt tưởng như đã chết. Bà mẹ bèn quấn Maui trong búm tóc và thả xuống biển. Cậu bé Maui được những linh thần đại dương quấn mình trong tảo biển, rồi được Cha Bầu trời Rangi mang về nuôi. Maui lớn lên, khỏe mạnh cường tráng trở về trong sự bất ngờ của mẹ và Lúc này cậu mới biết mình còn 4 người anh: Maui-taha, Maui-roto, Maui-pae, Maui-waho và một cô chị gái. Lúc đầu bốn người anh đều không chịu chấp nhận cậu em mới,nhưng rồi Maui phô diễn khả năng biến hình thành nhiều loài sinh vật khác nhau. Quá ấn tượng, họ chấp nhận Maui như một thành viên của gia đình.

Khi lớn lên, Maui bắt đầu phiêu lưu. Cậu lấy chiếc xương hàm của cụ tổ ngoại là Muri-ranga-whenua, mài thành một chiếc móc như là vũ khí đầu tiên.

Ngoài vũ khí mạnh nhất là chiếc móc câu thần thánh, Maui còn sở hữu thuật biến hình thành động vật rất lợi hại. Nhờ vậy, Maui còn thực hiện được hàng loạt những chiến công tuyệt vời khác như:

Đánh thần Mặt trời buộc thần phải đi chậm lại cho con người kịp thời gian sinh hoạt làm lụng. Khi thấy mẹ cậu than thở là không thể phơi khô quần áo vì mặt trời lặn quá nhanh. Maui bèn rủ bốn ông anh leo lên một đỉnh núi, dùng một sợi thừng tết từ tóc chị gái, buộc vào chiếc móc,rồi quăng lên ngoắc vào mặt trời. Cả 5 anh em ra sức kéo, cuối cùng đã kéo được mặt trời lại, buộc mặt trời phải đi chậm lại để ngày dài ra.

Một lần khác,5 anh em rủ nhau đi câu cá ngoài biển. Tuy có một chiếc lưỡi câu khủng bố, nhưng Maui lại chẳng câu được con nào, kết quả thành trò cười cho các anh. Bực mình, Maui chơi lại các anh, ngoắc lưỡi câu xuống đáy biển,rồi giả vờ mình đã câu được một con cá thật lớn,nhờ các anh ra kéo hộ. 4 ông anh ra sức kéo, cuối cùng kéo bật cả tầng đáy lên, tạo thành những hòn đảo trên biển.

Cũng có nơi kể rằng 5 anh em đã kéo lên một con cá khổng lồ như hòn đảo. Maui chạy đi kiếm một thầy tế để siêu thoát cho con cá trước khi giết nó (thực ra Maui muốn biết con cá này thành đảo cho người dân sinh sống), nhưng 4 ông anh không đủ kiên nhẫn, bèn cứ mổ thịt con cá. Con cá quằn quại đau đớn,khiến thể xác nó vỡ ra lởm chởm. Con cá biến thành đảo Bắc- Te Ika-a-Maui, với những dãy núi và thung lũng rải rác. Thất bại với con cá, Maui đành nhờ các vị thần biến con thuyền của mình thành hòn đảo cho dân sống. Con thuyền hóa thành đảo Nam, Te Waka-a-Maui, nơi bằng phẳng và dễ dàng sinh sống.

Chiến công tiếp theo là đánh cắp ngọn lửa của nữ thần Mahuika để đem cho con người. Maui bèn tìm đến Mahuika - nữ thần lửa. Chàng dùng khả năng biến hóa của mình,tiếp cận ngọn lửa của Mahuika, rồi biến thành chim ưng cắp một nhánh cây cháy lửa ra khỏi đảo của nữ thần. Nhận ra bị mắt cắp, Mahuika nổi cơn thịnh nộ, đuổi theo Maui, nhấn chìm tất cả trong biển lửa. Hoảng hồn, Maui vội càu khấn tổ tiên cả đằng ngoại lẫn đằng nội. Thế là một cơn mưa từ trên trời trút xuống, dập tắt lửa của Mahuika, nhưng nhánh cây cháy của Maui vẫn nguyên vẹn.

Một ngày kia, mẹ của Maui đột ngột mất tích.Maui liền hóa thành chim gõ kiến đi tìm. Cậu tìm thấy mẹ đang ở cạnh cha mình- thần Makeatatura. Ông thực hiện một nghi lễ cầu phước cho con mình.Nhưng do một sai sót, cuộc đời Maui sẽ lập vô số chiến công nhưng sẽ chết thê thảm.

Lại nói sau khi trời (Rangi) đã được các vị thần nâng lên, nhưng những người phàm vẫn tiếp tục kêu la với Maui là trời còn thấp quá (cũng có chỗ kể là bầu trời càng ngày càng hạ thấp xuống). Nhận thấy vụ nâng trời là quá sức, Maui bèn tìm cha mình giúp đỡ. Hai cha con hợp sức lại, đã nâng cả bầu trời lên cao.
Sau đó, Maui kết hôn với một chị gái của mình là Hina. Một ngày kia, Hina ra sông giặt đồ, bị một con lươn khổng lồ tên là Tuna tấn công. Hina nhanh chân trốn thoát, chạy về mách chồng. Maui xách lưỡi câu ra sông đánh nhau một trận với Tuna. Cuối cùng Maui đã chiến thắng và diệt trừ con thủy quái.

Cuộc phiêu lưu cuối cùng của Maui liên quan đến thất bại của chàng trong nỗ lực đem lại sự bất tử cho con người. Tương truyền, nếu đi ngược từ âm đạo lên miệng của nữ thần chết Hine-nui-te-po, thì bà ta sẽ chết và con người sẽ có được sự bất tử. Vậy là nhân lúc Hine-nui-te-po đang ngủ say, Maui dặn các anh trai canh chừng để mình du hành vào chiếc âm đạo của nữ thần. Có người kể rằng chàng vĩnh viễn mắc kẹt trong tử cung tăm tối ẩm ướt của nữ thần, vì hiển nhiên là đi từ âm đạo làm sao có thể lên được miệng. Có người lại kể Maui chỉ vừa bước vào âm đạo thì một ông anh trai vô duyên hết lối đã bật cười, đánh thức vị nữ thần. Bà ta thấy nhột dưới háng, bèn kẹp hai chân lại, khiến những chiếc răng nanh dọc hai bờ âm đạo nghiền nát Maui. Một cái chết thật là tức tưởi.