Truyền thuyết Mặt Trời tái sinh

Người Aztec rất tôn thờ Mặt Trời. Theo quan niệm của họ lúc bấy giờ thì thế giới mà họ đang sống chính là Mặt Trời, còn họ tự xưng là những con dân của Mặt Trời. Cũng giống như hầu hết các thần thoại khác, trong thần thoại Aztec, thế giới lúc ban đầu chỉ là bóng tối và hỗn mang. Có một vị thần tồn tại duy nhất tên là Ometeotl - vị thần lưỡng tính, mang trong mình cả 2 yếu tố đực và cái (cũng có truyền thuyết thì kể rằng thần Ometeotl tự tách mình ra thành 2 bản thể riêng biệt là nam thần Tonacacihuatl và nữ thần Tonacateuctli. Chính nhờ đặc điểm lưỡng tính đó mà thần Ometeotl chẳng cần phải giao phối mà tự đẻ ra 4 người con, là 4 vị thần vô cùng quan trọng trong thần thoại Aztec sau này, đó là Huitzilopochtli, Tezcatlipoca, Xipe Totec, và Quetzalcoatl, đại diện cho 4 phương hướng Đông-Tây-Nam-Bắc.

4 vị thần trên sau đó đã chung tay để tạo ra các vị thần thế hệ kế tiếp, Trái Đất, các nguồn nước và con cá sấu khổng lồ Cipactli - con quái vật mà sau đó đã ăn sạch mọi thứ mà các thần tạo ra, các vị thần đã phải cùng nhau tiêu diệt con quái vật và lấy cơ thể máu thịt của nó để tạo ra đất đai đồi núi.

Như đã nói ở trên, người Aztec tin rằng hành tinh của chúng ta nằm ở trung tâm vũ trụ và chính là Mặt Trời. Tuy nhiên, thế giới mà chúng ta đang sống không hề tồn tại mãi mãi, nó đã 4 lần hủy diệt và tái tạo lại. Mỗi lần như vậy, một vị thần trong số các chư thần phải tình nguyện hiến mình, nhảy vào lửa tự thiêu để thế giới của chúng ta tái sinh. Có lẽ chính vì thế mà người Aztec xưa vẫn luôn giữ phong tục hiến tế người sống như một cách cảm tạ sự hi sinh của các vị thần.

Các thế giới, mà người Aztec gọi là các Mặt Trời đã từng tồn tại bao gồm:

Mặt trời đầu tiên: do vị thần tên Tezcatlipoca tự nguyện nhảy vào lửa để tạo ra. Từ đống tro tàn của thần, các vị thần tạo ra những người khổng lồ và dùng ngô để nuôi họ sống. Thế giới này kéo dài được 676 năm thì nổ ra mâu thuẫn giữa thần Quetzalcoatl và thần Tezcatlipoca (lúc bấy giờ đang là Mặt Trời). Thần bị đẩy từ trên trời xuống, thần tức giận cử những con báo xuống ăn thịt những người khổng lồ. Vậy là chu kỳ Mặt Trời đầu tiên diệt vong.

Mặt trời thứ 2: Đây là thời đại thống trị của thần Quetzalcoatl. Thần tạo ra thế giới và con người và nuôi sống họ bằng quả hạt Pinon, mọi chuyện có vẻ ổn cho đến khi con người bắt đầu trở nên xấu xa và suy đồi, thần Tezcatlipoca vẫn tìm cách trả thù, ông biến con người thành loài khỉ, thần Quetzalcoatl - nói tóm lại là tình cảm cũng đi xuống, gửi luôn 1 trận gió lớn thổi bay loài khỉ đi, chu kỳ thứ 2 kéo dài 676 năm.

Mặt trời thứ 3: Hay còn gọi là chu kỳ Mưa. Đây là thế giới được tái sinh và cai quản bởi thần mưa Tlaloc. Thế giới sinh sôi nảy nở và con người có thể tự gieo mầm ngũ cốc dưới đất nhờ có nước mưa, tuy nhiên chu kỳ này chỉ kéo dài 364 năm. Thần Tezcatlipoca một lần nữa trở thành ké phá đám, bắt cóc vợ của thần Tlaloc, khiến ông mải miết đi tìm vợ mà quên không cho mưa xuống thế gian. Trái Đất khô hạn và nóng đến mức tự bốc cháy, vậy là "end game" lần thứ 3.

Mặt trời thứ 4: Trong lần "reset" này, em gái của người tiền nhiệm Tlaloc - nữ thần Chalchiuthlicue được cử làm Mặt Trời. Con người đã bắt đầu tự trồng được ngô để ăn. Tuy nhiên, một lần nữa thần Tezcatlipoca và Quetzalcoatl lại "phá game". Họ lật ngã Chalchiuthlicue, khi nữ thần rơi xuống mặt đất, nàng vỡ ra thành muôn vàn dòng nước, cả thế giới bị diệt vong bởi một trận lũ lớn sau 676 năm.

Mặt Trời thứ 5: Đây là chu kỳ mới nhất của nhân loại và chính chúng ta hiện nay vẫn đang sống trong chu kỳ thứ 5 này. Ở chu kỳ mới này, có 2 vị thần tranh nhau để được trở thành Mặt Trời là Tecuciztecatl và Nanahuatzin, vì thế lúc bấy giờ thế giới có tận 2 Mặt Trời. Thế giới quá chói chang và các vị thần khác, vốn ủng hộ Nanahuatzin đã tạo ra một con thỏ và ném nó vào mặt thần Tecuciztecatl, khiến Mặt Trời này mờ đi và trở thành Mặt Trăng. Người Aztec tin rằng, chu kỳ thứ 5 mà chúng ta đang sống rồi sẽ đến ngày kết thúc và bị hủy diệt bởi một trận động đất lớn.