Thuở xưa, anh nông phu nọ nuôi trong nhà một con bò, một con chó, một con ngựa, một con mèo, một con heo. Tình cờ, mấy con thú này đều có lông đen nên anh nông phu gọi nó là ngựa đen, chó đen, mèo đen, bò đen ...
Ông Huỳnh Mẫn Đạt quê quán ở Rạch Giá thi đậu cử nhân, triều Tự Đức ông làm quan đến chức Tuần phủ tỉnh Hà Tiên.
Thuở tạo thiên lập địa mới vừa xong, Ngọc Hoàng ngự trên ngai, sẵn sàng nhận lời khiếu nại của vạn vật muôn loài.
Ngày xưa, có tên nọ lười biếng, không chịu làm lụng nuôi thân nhưng có tật muốn ăn ngon. Hôm nọ, nó đi qua làng bên cạnh, thấy một con vịt mập đang đứng ngủ bên bờ ao. Ban ngày, nếu ăn cắp thì khó lòng chạy trốn được. Nghĩ vậy nó đến quỳ mọp trước mặt con vịt, hai tay chấp lại, miệng khấn vái lâm râm.
Ông lão nọ sống hiền lành nhân đức, cuộc sống đủ ăn, đủ mặc. Đằng xóm có tên bất lương nọ lén ăn cắp của ông một con vịt.
Một lần nọ, Ngọc Hoàng đòi các cầm thú đến trước bệ rồng.
Con chim nắc nước tâu:
Anh nọ dạo chơi ngoài vườn gặp một cái hang rắn. Mấy ngày đầu, anh thấy lúc rắn cái đang lột da trong hang thì rắn đực canh chừng và kiếm đồ ăn về cho vợ. Đến phiên con rắn đực lột da, rắn cái bỏ đi tình tự với con rắn khác.
Có một đứa trẻ mồ côi tên Heo, đến nhà một ông quan mà xin ở mướn. Hằng ngày, ông quan sai nó rửa chân cho ông. Ông dặn:
Đàn ông mỗi người có một bộ râu khác nhau.
Người thì râu rậm, người thì râu còi.
Chàng nho sĩ nọ cưới cô vợ rất đẹp. Trong nhà, chàng có nuôi đứa tớ gái. Một hôm đi hái củi về, đứa tớ gái thuật lại rằng:
- Trên núi này có cái hang tối lắm. Hang quá sâu. Bỏ cục đá xuống nghe rền rền không bao giờ dứt.
Thuở xưa chim đa đa, con cò, con vạc và con chim rù rì sống thân thiết với nhau. Hễ gặp cá, tép, nhái ... chúng chia mồi đồng đều.
Hồi xưa, có đứa bé chăn trâu nọ không ai nhớ tên gì, chỉ biết nó mồ côi mẹ từ nhỏ nhưng tánh tình nó ngoan ngoãn và hiền hậu.
Có anh nông phu nọ mua được một con trâu tơ mười hai đồng bạc, đem về cày ruộng. Trâu mạnh khỏe, dai sức lắm.
Ngày xưa, có một cô gái rất đẹp tên là Trinh. Xóm làng ai cũng trầm trồ khen ngợi cô, hình vóc mảnh mai, tướng đi yêu điệu, duyên dáng. Đặc biệt cô có đôi mắt đen huyền che khuất sau đôi hàng lông nheo vừa dài, vừa sậm.
Đã lâu lắm rồi, không còn ai nhớ năm tháng nào nữa, có một thanh niên dân tộc Mèo tên là A-páo. Cha mẹ mất sớm, A-páo phải dắt em đi xin ở đợ cho một gia đình giàu có. Nhưng gia chủ từ chối.
Ngày xưa, có một người đi ở đợ, thường hay cờ bạc thành ra nợ nần như chúa chổm. Một hôm, nó dắt trâu đi cày, bị chủ nợ đến bắt mất trâu đi. Nó không dám về nhà sợ chủ đánh, buồn rầu nằm trên bờ ruộng giả chết.
Chồng đi yến tiệc, công chúa một mình vò võ trong cung. Tự nhiên nàng thấy nao nao trong lòng, tin chắc có điều gì không hay xảy đến cho mình. Nàng tủi thân rơi nước mắt. Tự nghĩ ta đời trước đã tạo nhân gì ác nghiệp đến nỗi sanh thân kỳ dị, làm khổ tâm biết bao nhiêu người vì thương yêu ta.
Ngày xưa, có một chàng trai sống một thân một mình. Anh siêng năng làm việc nhưng cũng chỉ đủ để nuôi sống bản thân.
Một ngày kia, khi đang làm việc, anh lẩm bẩm một mình: