Nguồn gốc vũ trụ và các vị thần

Nên một nền văn hóa với ngôn ngữ và tín ngưỡng Slavic là nền văn hóa của người Slav, họ là nhóm chủng tộc lâu đời sống chủ yếu ở châu Âu với dân số khoảng 1/3 châu lục này. Đến thế kỷ 6, họ di cư đi rải rác khắp nơi như Đông Âu, Trung Âu, Balkan, Siberia, Liên Bang Nga, Trung Á... và một số nơi khác trên thế giới, nhưng tập trung chủ yếu vẫn ở phần phía Đông châu Âu.

Thế giới hình thành thế nào trong thần thoại Slavic?

Thế giới ban đầu của người Xla Vơ cũng giống như hầu hết các truyền thuyết nổi tiếng khác, trong thần thoại Slavicm thuở ban đầu thế giới chỉ là một màn đêm u tối, một hỗn mang không có gì. Rod – vị thần đầu tiên, cũng là người khởi tạo ra thế giới, lúc này đang nằm trong một quả trứng khổng lồ. Không ai biết ai hay thứ gì đã tạo ra thần Rod, người ta nói tự ông đã tạo ra ông.

Khi quả trứng tách vỏ, thần Rod chui ra và bắt đầu sáng tạo thế giới, Ông chia tách trời và biển ra riêng, đặt các lục địa vào giữa và tạo ra các vị thần khác (tạo ra thế nào chưa được đề cập đến chi tiết). Ông dùng chính cơ thể mình để tạo ra các hiện tượng thiên nhiên. Mặt trời được tạo ra từ má, mặt trăng từ ngực, các ngôi sao từ đôi mắt, bình minh và hoàng hôn được tạo ra từ trán, màn đêm được tạo ra từ suy nghĩ của ông. Gió, mưa, tuyết được tạo ra từ hơi thở, các thành phố được tạo ra từ nước mắt của thần Rod và sấm sét được tạo ra từ tiếng nói của ông. Con người và các sinh vật sống được tạo ra từ những mảnh vỏ trứng. Sau khi sáng tạo, người ta nói rằng Rod đã ra ngoài vũ trụ hoặc chính ông trở thành vũ trụ. Một thế giới cơ bản đã bắt đầu thành hình như vậy.

Perun – vị thần đứng đầu trong thần thoại Slavic




Nếu như thần Rod là Đấng Sáng tạo của vạn vật, thì thần Perun lại được người dân tôn thờ như vị thần tối cao và quyền lực nhất, ngang hàng với thần Zeus và thần Odin. Perun là vị thần sử dụng sấm sét, có nhiều đặc điểm làm người ta liên tưởng đến thần Thor trong thần thoại Bắc Âu.

Perun là vị thần cơ bắp, gân guôc, luôn tự hào với bộ râu dài của mình. Ông thường sử dụng một loại xe kéo được kéo bởi con dê và sử dụng một cây búa (hoặc rìu) cực kỳ uy lực, có thể phóng ra sấm sét tiêu diệt kẻ thù, tự động bay đi tấn công đối phương rồi quay trở về tay chủ nhân. Ngày nay, người Đông Âu vẫn thường đeo một chiếc vòng có hình chiếc búa của Perun làm vật hộ mệnh.

Perun không đơn thuần là vị thần sấm sét và ánh sáng mà ông còn là người bảo trợ cho các chiến binh, vị thần cai trị, người giữa luật pháp, biểu tượng của nam quyền và sự thống trị. Các hiện tượng tự nhiên như động đất, bão táp... được cho là hậu quả do tính khí nóng nảy của thần Perun gây ra.

Đương nhiên, để trở thành người đứng đầu các vị thần và con người, Perun đã phải trải qua vô vàn thử thách cam go, chiến đấu và đánh bại rất nhiều quái vật hung dữ để thể hiện sức mạnh của mình trước các vị thần khác.

Veles – chúa tể rừng xanh




Giống như Perun, Veles là một chiến binh thực thụ và sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ lãnh địa của mình. Ông là vị thần của rừng cây, nguồn nước và thế giới dưới lòng đất. Ông cũng là vị thần bảo trợ cho gia súc, thu hoạch, ma thuật và những trò lừa đảo. Nếu như thần Perun trừng phạt con người bằng cái chết trên chiến trận thì Veles trừng phạt kẻ có tội thông qua dịch bệnh.

Veles có thể biến hình thành các loài động vật khác nhau, tuy nhiên một trong những hình dáng ưa thích của Veles mà người ta hay bắt gặp nhất là một con gấu. Những người Slav ở phương Nam thì lại cho rằng Veles ưa thích hình dạng sói, họ gọi ông bằng biết danh "Chúa tể của sói".

Về quyền lực và sức mạnh, Veles không hề thua kém Perun, thậm chí ở một số vùng miền của người Slav, ông còn được tôn thờ hơn cả thần Perun. "Một núi không thể có hai hổ", trên thực tế 2 vị thần quyền lực này đã trở thành đối thủ không đội trời chung của nhau.

Lada – Nữ thần Tình yêu và Sắc đẹp




Giống như mọi thần thoại khác trên thế giới, trong thần thoại Slavic cũng có một "chụy bánh bèo" đảm nhận danh hiệu nữ thần tình yêu và sắc đẹp. Và đương nhiên là nàng đẹp thật. Nàng nổi tiếng với mái tóc dài vàng óng như mật ong, trên đầu đội một vòng hoa kết bằng lúa mì ( Style thôn nữ!). Đó là bởi vì Lada còn đại diện cho sự sinh sản.

Đôi khi Lada thường xuất hiện với một bộ váy có hình mặt trời thêu trước ngực. Vì thế mọi người coi Lada là vị nữ thần của Mùa hè bởi ánh sáng và sự ấm áp của Mặt Trời cũng là biểu trưng cho sức sống mãnh liệt, tình yêu và sự sinh sôi nảy nở. Nơi nào có nàng đi qua, người ta đều cảm nhận sự ấm áp, thoải mái như đang ở trong nhà mình.

Funfact: Ở Nga có một dòng xe ô tô được đặt theo tên nữ thần này. Đại để răng bạn ngồi trong con xe Lada thì bạn cảm thấy thoải mãi như ở nhà, hoặc bạn sẽ có cảm giác đang được "cưỡi" lên tình yêu.

Dazbog – vị thần Mặt trời




Người ta nói rằng, ban ngày Dazbog sẽ cưỡi một con ngựa trắng mang theo Mặt Trời chiếu sáng thế gian, rồi khi hết ngày ông sẽ trở về thế giới bên kia và đến sáng hôm sau lại hồi sinh và đem ánh sáng trở lại. Chu trình đó cứ lặp đi lặp lại mỗi ngày.

Vì là vị thần Mặt Trời, Dazbog còn đại diện cho sức mạnh của ngọn lửa. Ông là người bảo trợ cho những bếp lửa gia đình và cả những cơn mưa. Chính vì thế không lấy gì làm lạ khi người Slav luôn yêu quý vị thần này nhất, thậm chí còn tự nhận mình là con cháu của thần Dazbog bởi ngọn lửa sưởi ấm và những cơn mưa giúp mùa màng bội thu là 2 điều quan trọng nhất trong cuộc sống hàng ngày của người Slav.

Riêng ở Serbia thì người dân lại mô tả về Dazbog với hình dạng một lão già chăn cừu bị què, trên vai khoác bộ da gấu và luôn có một con sói đi bên cạnh. Người Serbia tự coi mình được tạo ra từ những con sói, người Hungary được tạo ra từ bò, người Đức từ con đại bằng và người Tarta từ chó săn...

Chernobog và Belobog



Đây là 2 vị thần thường được nhắc đến cùng nhau.

Trong thần thoại của người Slav, vị thần quỷ dữ Chernobog được dân gian truyền tụng với sự sợ hãi khiếp đảm. Chernobog được coi là vị thần đại diện cho cái ác và sự chết chóc. Hắn thường mặc áo đen và xuất hiện trong đêm tối Đó là một vị thần vô cùng tàn bạo, lấy đau đớn của người khác làm trò tiêu khiển, thường xuyên mang đến thiên tai, vận rủi và những điều bất hạnh cho những nơi hắn đi qua. Cái ác cũng hiện ngay trong cái tên của thần, Chernobog có nghĩa là "vị thần đen"- the Black God.

Đối nghịch với Chernobog – Hắc thần chính là Belobog – Bạch thần, toàn thân mặc cây trắng, chỉ xuất hiện vào ban ngày. Ông là đối thủ của ác thần Chernobog, người đem lại ánh sáng và sự hạnh phúc cho mỗi nơi ông đi qua. Có thể nói Belobog và Chernobog là đối thủ mà cũng là người đồng hành không thể tách rời như ngày và đêm, ánh sáng và bóng tối, thiện và ác..

Devana – nữ thần Săn Bắn




Tương tự với Artemis trong thần thoại Hy Lạp, Devana là nữ thần Săn bắn, nàng trinh nữ của núi rừng, người bảo hộ của các cô gái. Hình dạng biến hình ưa thích của nàng là một con ngựa trắng tuyệt đẹp. Một câu chuyện khác thì kể rằng thần rừng Veles đem lòng yêu mến và đến cầu hôn Devana, nhưng với bản tính hoang dã, tự do, nàng ngay lập tức từ chối. Cuối cùng, Veles đã hóa thành một bông húng quế để làm xoa dịu tính cách nóng nảy của Devana và khiến nàng mềm lòng, đồng ý làm vợ ông.

Ded Moroz – Ông già Tuyết




Chính là ông già tuyết trong văn hóa của người Slav, vị thần bảo trợ của mùa đông, thường đem quà tặng cho trẻ em vào đêm giao thừa. Ông thường mặc áo dài màu xanh bạc, đội mũ lông thú, tay cầm gậy phép và đi 1 chiếc troika (xe trượt 3 ngựa kéo) đi cùng người trợ lý là cô cháu gái Snegurochka của ông.

Mokosh – nữ thần bảo trợ phụ nữ




Bà là vị nữ thần bảo vệ cho phụ nữ và nữ quyền, những bà mẹ. Vị thần bảo trợ cho nghề quay tơ dệt vải và xén lông cừu – những công việc mà người phụ nữ thường làm trong đời sống hàng ngày. Bà thường cầm trên tay một con thoi dệt vải và những cuộn chỉ mà người ta đồn rằng đó là những sợi chỉ của định mệnh. Chính xác hơn, người ta cho rằng đó là những sợi chỉ sinh mệnh của những người đàn ông và Mokosh sẽ là người đưa ra quyết định sống chết của anh ta.

Morana – Nữ thần của mùa đông và cái chết




Morana chưa bao giờ được người dân Slav yêu mến bởi những gì nàng đem lại chỉ là cái đói, sự lạnh lẽo và chết chóc. Nàng ta có mái tóc màu đen và ánh mắt vô cùng đáng sợ. Đi cùng Morana chỉ có lũ phù thủy và những sinh vật ma quỷ.

Vesna – nữ thần Mùa xuân




Trái ngược với Morana, Vesna là nữ thần của mùa xuân, luôn đem lại sự ấm áp và sinh sôi nảy nở, xinh đẹp và có mùi hương hoa thơm ngát bao quanh. Vesna được mọi người chào đón ở mỗi nơi nàng đi qua, nàng đóng vai trò là nữ thần của tuổi thanh xuân và đôi khi được đánh đồng chung với nữ thần tình yêu và sắc đẹp Lada.

Svetovid – thần Chiến tranh




Ông là vị thần của Chiến tranh và sự thụ thai, tượng trưng cho sự mạnh mẽ và sức sống mãnh liệt. Ông thường được miêu tả với chiều cao 8m, có 4 cái đầu nhìn ra 4 hướng, mỗi khuôn mặt lại có màu da khác nhau, luôn cầm trên tay 1 thanh gươm, tay kia cầm một cái sừng dùng để đựng rượu. Nhờ 4 cái đầu, người ta nói Svetovid có thể nhìn thấu mọi chuyện trên thế gian và không có điều gì mà ông không tỏ tường. Ông còn sở hữu một con ngựa trắng có khả năng bói toán, đoán định tương lai.

Stribog – thần gió




Sreibog là vị thần của gió trời và không khí. Ông sinh sống tại một hòn đảo giữa đại dương, trung tâm của Trái Đất. Tuy không có nhiều câu chuyện về Stribog nhưng sự đóng góp của vị thần này cho thế giới rất đáng để nói đến. Ông chính là người đã tạo ra 8 hướng gió chính của trái đất, rất quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta (gió đông bắc, gió tây nam...). Stribog luôn được những người đi biển tôn thờ bởi ông thường đưa những làn gió – những đứa con của ông vào những cánh buồm khiến tàu bè đi lại nhanh chóng hơn. Những thương gia cũng thường dâng ông lễ vật để mong mưa thuận gió hòa mỗi lần đi biển buôn bán.