Tane - vị thần sáng tạo người Maori

Tane là vị thần sáng tạo người Maori (sống ở New Zealand). Ông cũng là vị thần của rừng núi, muông thú và là vị thần của hòa bình.

Theo truyền thuyết, thuở ban sơ, thế gian chỉ có hai vị thần là Ranginui (thần trời) và Papatuanuku (nữ thần đất). Họ có vai nhau nhiều người con, một trong số đó là Tane. Nhưng vấn đề là vì họ không muốn xa nhau, nên trời đất ôm sát nhau, chỉ chừa một vùng không gian tăm tối và nhỏ hẹp cho những đứa con sinh sống.

Sau một thời gian, những vị thần thế hệ hai không thể chịu được cuộc sống chật chội nữa. Tu - vị thần mà sau này thành thần chiến tranh - đã đề xuất giải pháp giết chết cha mẹ để mở rộng không gian sinh sống, nhưng bị Tane - ông anh cả - gạt đi. Tane đưa ra giải pháp dùng sức đẩy Rangi lên cao, và giữ lại mẹ Papatua dưới đất để được chăm sóc.

Nói thì dễ,nhưng công việc lại muôn phần khó khăn. Từ thần mùa màng Rongo, thần biển Tangaroa hay thần cây Haumia-tiketike, rồi cả chính Tu, cũng không đủ sức. Thế là Tane đích thân ra tay, dùng sức đẩy mạnh Rangi lên cao thành bầu trời bây giờ. Sau đó Tane còn tạo ra những ngôi sao và gắn chúng lên mình Rangi.

Tuy nhiên không phải ai cũng vui mừng khi Rangi và Papatua tách nhau ra. Và người đó là Tawhirimatea - vị thần bão tố. Ông bỏ lên trời sống cùng cha mình. Sau đó Tawhiri tạo nên những trận bão kinh hoàng để trừng phạt những anh em của mình, càn quét biển cả của Tangaroa, ấn Rongo và Haumia-tiketike phải trốn vào lòng đất mẹ, tàn phá cả núi rừng của Tane. Hai hậu duệ của Tangaroa, Ikatere - tổ tiên loài cá, và Tu-te- wehiwehi phải chạy trốn khỏi mặt đất, Ikatere thì lặn sâu xuống nước của cha, còn Tu-te-wehiwehi thì chạy vào tận trong rừng của Tane lánh nạn. Điều này giúp mối quan hệ giữa Tane và Tangaroa rất tốt đẹp, cho đến cái ngày Tane dạy con người cách đóng thuyền, chế câu, đan lưới đánh bắt cá của Tangaroa. Tangaroa từ đó bắt đầu ghét ông anh và thỉnh thoảng lại làm trận lũ.

Tane chấp nhận phải tách cha mẹ ra để vạn vật sinh sôi, nhưng vẫn chăm lo phụng dưỡng cha mẹ từ đó về sau. Cánh rừng của Tane là nơi đón nhận những giọt sương mai, chuyển dòng nước mắt nhớ thương của mẹ tới cha. Tane cũng là người trang trí những vì sao và thiên thể lên vạt áo của Bầu trời Rangi, để cha luôn đẹp đẽ. Tane ban cho loài người gỗ để họ dựng nhà, đóng thuyền và làm dụng cụ canh tác.

Tane có rất nhiều vợ. Những đứa con của Tane với các nữ thần và nữ quái phải kể đến đồi núi, cát sỏi, rừng cây, côn trùng, chim chóc… Ông đã cưới chính con gái của mình là nàng Hine-ahuone để sinh ra nàng Hine-nui-te-po, người con gái sau này trở thành nữ thần âm phủ.

Tane đã tạo ra người đàn ông đầu tiên, Tiki. Không rõ Tiki được tạo ra từ đất sét hay thứ gì, nhưng có nơi lại kể chàng hình thành từ… chiếc dương vật chặt ra của thần Tane (hy sinh vì nhân loại quá!). Tiki lại tự mình tạo ra người đàn bà đầu tiên, Marikoriko, bằng cách trộn máu của chính mình với đất sét. Cô gái quyến rũ Tiki và họ ái ân, sản sinh ra loài người con đàn cháu đống. Có lẽ vì vậy mà Tiki cũng được coi là một biểu tượng của sự hấp dẫn tính dục.

Tane là vị thần đã dùng đất nặn nên loài người, dạy dỗ họ trong nhiều công việc khác nhau. Ông cũng là vị thần tạo nên các loài chim.