Chuyện tình của Baucis và Philemon

Tại vùng Phrygia - thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay, tương truyền rằng, nơi này có một cái cây kỳ lạ mọc ra hai nhánh lớn khác nhau. Một bên là cây bồ đề, một bên là cây sồi, mà cùng một thân, một rễ. Bạn biết không, đằng sau điều kì lạ đấy, lại là một câu chuyện tình...

Đôi khi Zeus cũng chán việc ngoại tình khắp thế giới, cũng như chán việc nghe Athena với Poseidon tranh cãi, những yêu cầu khó chiều của cô con gái yêu Artemis, hay nghe bà vợ Hera than vãn càu nhàu, hoặc phải xem nhiều sự việc chẳng mấy thú vị. Nên thần cũng rời Olympus, giả thành người thường, cùng Hermes xuống nhân giới ngao du. Hai người giả là du mục nghèo, tới gõ cửa một vài căn nhà, nghèo, giàu, lớn, bé... đủ cả. Và hai vị thần đều nhận được hành động xua đuổi, lời tục tĩu. Họ thường mắng "Cút đi, tên ăn bám!" hay "Ghê quá, biến đi, đồ bẩn thỉu!" rồi đóng sầm cửa lại trước mặt hai vị. Nhìn chung thì dân chúng ở Phrygia không được thân thiện lắm.

Zeus nổi giận đùng đùng, khi mà mình, vị thần bảo hộ cho du khách, lại bị đuổi như đuổi tà khi đóng giả du mục. Thần quyết định khi trở về Olympus, sẽ trừng phạt dân chúng ở Phrygia. Trước hết, thần vẫn phải kiếm chỗ nghỉ. Zeus đã tới một căn nhà xập xệ, mái rơm, trông tan tác không tả nổi, xin chú nhờ một đêm. Cặp vợ chồng già tốt bụng đồng ý, mời cả hai người vào trong. Người vợ xưng tên là Baucis kéo ghế mời hai vị thần ngồi, còn người chồng Philemon nhen bếp lửa để cả hai sưởi ấm. Họ nói họ chẳng có gì hấp dẫn để mời hai vị cả, nhưng họ có nhau và có tình yêu nồng đậm, vậy là đủ rồi. Zeus và Hermes đều ngầm đồng ý với nhau rằng, không phải ai ở nơi đây cũng thô lỗ...

Philemon đã ra vườn hái củ cải, một cây bắp cải tươi, tìm ít trứng, ô liu với miếng thịt hun khói cuối cùng. Ông cho tất cả vào nồi nước sôi đang bắc trên bếp để nấu soup. Còn Baucis lập tức kéo chiếc bàn gỗ nhỏ cọt kẹt, trông thiếu vững chắc tới trước hai vị thần để hai vị dùng bữa. Philemon cũng lấy chai rượu ra đãi khách (thực ra nó chua giống giấm...), pha thật loãng để có thể uống nhiều lần. Khi rót rượu, dù rót bao lần, chai rượu của ông cũng không vơi đi. Hai vợ chồng bắt đầu hoảng hốt, bắt đầu nghi ngờ hai vị du mục trông không hốc hác, nghèo khổ như du mục bình thường kia. Và rồi họ nhận ra, hai người đấy, không ai khác, chính là hai vị thần trên đỉnh Olympus. Để kiểm chứng, Philemon quyết định thịt con vịt duy nhất trong nhà. Khốn khổ rằng họ không tài nào bắt nổi con vịt, làm nó chạy tồng ngồng trong nhà. Hai vị thần ngồi đấy xem màn bắt vịt, coi như vừa coi kịch vừa thưởng thức đồ ăn. Khi đôi vợ chồng đấy mệt phờ, con vịt nhảy phóc lên lòng thần Zeus, nằm ngoan ngoãn như bày tỏ lòng thành kính với thần.

Đúng như cả hai dự đoán, Zeus và Hermes lúc này đã trở lại hình dạng thần thánh. Thần khen đôi vợ chồng hiếu khách và khác người dân ở đây, hứa sẽ đền đáp tấm lòng này. Đồng thời, Zeus hứa, khi trừng trị dân chúng ở đây, sẽ trừ ra hai người. Nói rồi, cả hai vị thần biến mất. Thần vừa đi khỏi, túp lều xập xệ hóa thành tòa nhà khang trang, khu vườn nhỏ biến thành khu vườn lớn màu mỡ. Còn ngôi làng bên dưới đã hóa thành một cái hồ lớn, sạch bóng người dân, mất hút những căn nhà cao to. Hồ nước ấy đã nuốt chửng người ở đây.

Thần Zeus tốt tính đã ban cho họ một điều ước. Cả hai thì thầm với nhau, rồi xin thần cho phép họ cai quản đền thờ thần tại Phrygia. Và thêm điều nữa, là khi chết, hãy cho họ được ở bên nhau mãi mãi. Tình yêu cao cả của họ làm Zeus động lòng, còn nếu Hera phát giác chắc cũng đâm ghen khi chồng chẳng bao giờ yêu mình như vậy. Thần đồng ý.

Nhiều năm sau, khi cả hai ở độ tuổi gần đất xa trời, họ cùng nhau ra trước nhà, hồi tưởng về những kỉ niệm đẹp. Bỗng nhiên Philemon thấy tay vợ mình hóa thành lá, và tay mình cũng vậy. Biết rằng họ sắp phải chia xa, Philemon trao cho Baucis nụ hôn cuối cùng cùng lời tạm biệt "Vĩnh biệt, người yêu dấu". Nhưng kì lạ làm sao, họ không hóa thành hai cây riêng biệt, mà thành một thân cây có một nửa là bồ đề, một nửa là cây sồi. Đúng như mong muốn của Philemon và Baucis, là vĩnh viễn không chia xa.