Otherworld hay Tír na nÓg - Thiên đường của người Celt

Thiên đường của người Celt không ở trên chín tầng mây như nhiều dòng thần thoại khác, mà lại ẩn hiện ngay trên mặt đất giữa thế giới của chúng ta, gọi chung là Otherworld. Người Celt ở các vùng khác nhau lại gọi Otherworld dưới những cái tên khác nhau: người xứ Wales gọi là Annwn, truyền thuyết Arthur gọi là Avalon, còn người Ireland thì gọi là Mag Mell hay Tír na nÓg.

Truyền thuyết kể rằng thế giới Celtic từng được cai trị bởi thần tộc Tuatha de Danann. Thần linh và con người sống hòa hợp, cho đến khi tộc người Milesians từ Tây Ban Nha tràn qua xâm lược, đánh bại thần tộc Tuatha và dồn họ vào rừng núi. Họ buộc phải khăn gói quả mướp tới sống ở Otherworld, thế giới bên kia, vùng đất được thần biển Manannan phù phép tàng hình khỏi tầm mắt của con người. Manannan trở thành vị vua của Tír na nÓg, nơi phép thuật vẫn tồn tại, nơi thần thánh, tiên và quỷ lùn cùng những sinh vật huyền bí vẫn cùng chung sống, bất tử, vĩnh hằng. Tír na nÓg tươi đẹp vô ngần, được mô tả với những đồng hoa, dòng suối thanh bình, có những cây táo vàng và những lâu đài thành quách xây bằng kim loại quý.

Chẳng trách người ta một khi lạc tới Tír na nÓg lại mải mê quên cả lối về. Ở thế giới của chúng ta có những vùng đồi hoang hay hòn đảo mờ sương gọi là các sidhe, chúng như những "cánh cổng không gian" kết nối giữa thế giới con người và Otherworld của các vị thần. Thần linh có thể qua sidhe tới thăm thế giới con người, nhưng ở đây họ không còn là thần thánh mà bị giáng cấp thành những fairie hay leprechaun nhỏ bé, kỳ lạ trong con mắt người phàm. Và ngược lại, con người cũng có thể tới Otherworld khi vô tình lạc vào sidhe. Có rất nhiều câu chuyện dân gian Celtic kể về những chuyến phiêu lưu kỳ lạ như vậy. Trong bộ tích cổ Mabinogion của người Wales có câu chuyện về chàng Pwyll lạc tới Annwn (Otherworld của Wales), giúp vua Arawn của Annwn đánh bại kẻ thù nên được kết tình hữu hảo với vị vua của thế giới bên kia, về sau cứ lúc nào cần kíp, Pwyll luôn được bạn hiền tặng cho bảo bối tương trợ. Còn trong truyền thuyết của người Ireland có câu chuyện theo mô típ "Từ Thức gặp tiên" kể về chàng Oisín. Oisín là con trai của người anh hùng Celtic lừng danh Fionn mac Cumhall, đem lòng yêu nàng Niamh con gái thần biển Manannan mà theo chân nàng cưỡi trên con ngựa thần vượt biển mờ sương tới Tír na nÓg. Ba năm trôi qua, chàng Oisín bỗng thấy nhớ nhà và xin vợ cho trở về quê hương. Nhưng khi chàng về thì 300 năm đã trôi qua ở cõi phàm trần. Chẳng còn người xưa, và tuổi già cũng nhanh chóng đuổi kịp Oisín trong chớp mắt. Chẳng mấy chốc chàng trở thành ông già râu tóc bạc phơ, buồn rầu tháng ngày đem những câu chuyện cổ xưa kể lại cho hậu thế.

Bấy giờ, Otherworld đã được mô tả như một cõi thần tiên, vậy còn người chết thì sao? Thật ra những quan niệm về người chết của thần thoại Celtic không được ghi lại rõ ràng trong các văn tự cổ. Chỉ biết mơ hồ rằng sau khi chết họ sẽ đến ngôi nhà của thần chết Donn nằm trên một hòn đảo giữa biển khơi. Và sau đó thì sao… Người ta phỏng đoán rằng ngôi nhà của Donn chỉ là điểm dừng chân trong cuộc hành trình, và sau đó họ sẽ lên đường tới đích đến cuối cùng và tận hưởng vĩnh hằng ở thế giới bên kia, Otherworld.