Chàng rể hay chữ

Một phú hộ muốn chọn cho con gái cưng của mình một người chồng hay chữ. Ở cùng làng có một anh nông dân mồ côi cha mẹ, hằng ngày anh ta phải đi cày thuê cuốc mướn, cuộc sống vất vả quanh năm mà cũng không đủ ăn.

Khi biết nhà phú ông muốn kén rể, anh ta đến nhờ ông mai lo việc mối lái cho mình. Biết chàng trai nghèo khổ, lại cũng chẳng thân thế gì nhà phú hộ, ông mai vẫn cố gắng thu xếp giúp.

Khi được ngỏ ý, vì tin tưởng ông mai, phú hộ nhận lời với điều kiện: Anh nông dân phải ở rể 3 năm, nếu anh ta là người hay chữ, biết làm ăn thì phú hộ sẽ cho làm lễ cưới rước dâu.

Một hôm, anh nông dân và phú hộ cùng lên rẫy. Muốn thử tài con rể, phú hộ mới ra câu đối:

- Tích cốc phòng cơ.

Đứng trước đám rẫy xanh tốt, anh nông dân không nghĩ ra câu đối, tức mình quá anh bỏ rựa xuống và chửi đổng:

– Con c...! – Rồi anh bỏ về.

Lão phú hộ giận quá đến nhà hỏi ông mai:

– Ông bảo nó hay chữ lắm, thế mà khi tôi ra câu đối, nó lại hỗn xược bảo: "Con c..." rồi bỏ về.

Ông mai nhanh nhẩu trả lời:

– Thì hắn đã đối lại câu: "Tích cốc phòng cơ" của ông rồi đó, ý nó đối là: "Tử tôn kế nghiệp" (sinh con cháu để kế nghiệp ông cha).

Lão phú hộ thấy câu đối thông minh quá, mới vội vàng tới nhà anh nông dân đón rể về nhà.

Hôm sau, cha vợ, chàng rể lại lên rẫy tiếp. Trời nóng, lão phú hộ đưa tay lên che đầu và ra câu đối:

– Ngũ duyên lai định thượng.

Anh con rể lúng túng đưa tay vỗ vào bụng "cái bạch" rồi bỏ ra về: Lão phú hộ không hiểu anh chàng rể đối thế nào phải lò dò đến ông mai, giận dữ nói:

– Tôi thật chẳng hiểu gì cả!
- Có thế mà ông cũng không biết, nó đối thế là hay quá, ý nó là: "Phúc trung tấp thư tịch" (trong bụng chứa rất nhiều chữ nghĩa). Từ đây về sau, ông chẳng nên thử tài nó nữa, nó mà giận bỏ về lần thứ ba thì tôi không chịu trách nhiệm nữa đâu!

Bữa kia anh nông dân đi làm gặp trời mưa, anh ghé vào nhà ông mai nói chuyện, nhìn màn mưa bên ngoài ông mai buột miệng: "Lác đác mưa sa làn gió thị". Chiều về trời vẫn mưa chưa hết, sấm chớp lại nổi lên liên hồi, lão phú hộ tức cảnh đọc:

– Ầm ầm sấm dậy đất kim bôi.

Chàng rể liền đọc ngay:

– Lác đác mưa sa làn gió thị.

Lão phú hộ nghe vậy cứ gật đầu khen hay mãi vì câu đối chỉnh quá.

Từ đó về sau, lão yên tâm không thử tài chàng rể nữa. Hết thời hạn ở rể 3 năm, anh nông dân được lão phú hộ tổ chức đám cưới linh đình, bao nhiêu phí tổn lão chịu hết. Bên làng biết được cười rằng:

Dốt thôi dốt đặc cán mai,

Gặp may chàng cũng thành trai lão làng.