Sinh vật bí ẩn hay sinh vật kỳ bí (tiếng Anh: cryptid bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp: κρύπτω/krypto có nghĩa là "bí ẩn") là những sinh vật hay thực vật mà sự tồn tại của chúng đã được nhắc đến nhưng chưa được phát hiện hoặc ghi nhận bởi cộng đồng khoa học. Sinh vật kỳ bí thường xuất hiện trong văn hóa dân gian và thần thoại, dẫn đến câu chuyện và niềm tin vô căn cứ về sự tồn tại của chúng.
Nhiều loài động vật bị coi là đã tuyệt chủng hoặc dấu vết không rõ ràng song vẫn tồn tại dai dẳng trong nhiều nền văn hóa khác nhau. Những ví dụ điển hình bao gồm Người tuyết Yeti ở Hy Mã Lạp Sơn, Quái vật hồ Loch Ness ở Scotland, Chân to (Bigfoot) ở Bắc Mỹ và Quỷ hút máu dê Chupacabra ở Mỹ Latinh, Dã nhân Yowie,... Thuật ngữ này được đặt ra bởi John E. Wall trong một bức thư năm 1983 gửi đến Hiệp hội Quốc tế về động vật bí ẩn học (International Society of Cryptozoology), ông ta dùng thuật ngữ Cryptozoology với tiền tố "crypt-" là tiếng Hy Lạp có nghĩa là "ẩn" hoặc "bí mật".
1. Tổng quan
"Cryptid" cũng đã được áp dụng với động vật mà sự tồn tại được chấp nhận bởi cộng đồng khoa học chẳng hạn như cá vây tay, một khi được cho là đã tuyệt chủng, và Okapi - Kỳ lân châu Phi, tại một thời điểm được cho là hoàn toàn hư cấu nhưng sự thật là nó có tồn tại. Sinh vật huyền thoại như kỳ lân và rồng đôi khi được mô tả như những sinh vật kỳ bí. Những người hoài nghi cho rằng bằng chứng về sự tồn tại của cryptids thường giới hạn bằng chứng hoặc các hình thức khác của chứng cứ không đủ để chịu được giám sát khoa học bình thường của cộng đồng động vật nói chung. Những người ủng hộ thì lại đồng ý rằng nhiều bằng chứng cryptozoological là yếu thế. Một số bằng chứng được đưa ra cho rằng cryptids như trò lừa đảo có chủ ý (ví dụ: Ảnh của quái vật hồ Loch Ness đã được xử lý).
2. Nguồn gốc
Tiên bướm - một trong những sinh vật kỳ dị trong văn hóa dân gian
Ông George M. Eberhart của Hiệp hội Thư viện Hoa Kỳ (American Library Association) tác giả của loạt bài Journal of Scientific Exploration đã nêu ra nguồn gốc của các loài vật kỳ bí này có thể là:
- Sự đột biến, biến dị, biến dạng hoặc bất thường trong sinh sản của động vật ví dụ như những con mèo lớn bất thường của Vương quốc Anh, hoặc những con chuột bị nhiễm phóng xạ
- Những biến thể chưa được mô tả, bất thường, hoặc quá lớn trong các loài được biết đến, ví dụ: các con trăn anaconda khổng lồ được báo cáo từ vùng Amazon hay những con sư tử phát hiện tại Đông Phi
- Tỉ lệ sống sót của các loài tuyệt chủng gần đây ví dụ Chim gõ kiến ngà hoặc bò biển Steller từng bị coi là tuyệt chủng. Nhưng năm 1770, cả hai đều được tuyên bố vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
- Tỉ lệ sống sót của các loài chỉ được biết đến từ các hóa thạch vào thời hiện đại ví dụ như thủy quái mbembe-Mbembe ở Trung Phi, đôi khi được mô tả như một con khủng long sống. Thông thường những sinh vật này nằm cách biệt với thế giới, chẳng hạn như ở sâu thẳm trong rừng rậm, sâu dưới đáy đại dương, hoặc nằm sâu trong lòng đất.
- Động vật thần thoại, nhân vật truyền thuyết, huyền bí hay siêu nhiên với một số đặc điểm động vật như một số nàng tiên trong truyện dân gian. Thiên thần hay ma quỷ những điều huyền bí hay siêu nhiên được thừa nhận chỉ khi nó có một hình dạng động vật (một hiện tượng người sói, mà có thể liên quan đến một con chó hoặc chó sói thực sự, hoặc một con chó bí ẩn)
- Những sinh vật có nguồn gốc ngoài hành tinh, Người ngoài hành tinh.
3. Một số loài
Dạng người
Orang Pendek
- Người rừng Batutut là một sinh vật được cho là sống ở rừng rậm một số nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Người ta miêu tả nó có hình dạng giống loài bigfoot, cao khoảng 1,8m và được che phủ hoàn toàn bởi lông ngoại trừ phần đầu gối, bàn chân, bàn tay, và mặt. Lông nó có màu xám, nâu, đen. Sinh vật này đi bằng hai chân. Nhiều binh lính Mỹ khẳng định đã nhìn thấy sinh vật này ở rừng Trường Sơn thời chiến tranh Việt Nam. Thông tin này đã được kênh truyền hình Animal Planet công chiếu trong loạt phim Fiding Bigfoot.
- Người Almas hay Almasty là một người – thú hoang dã sống trên dãy núi của Kazakhstan và Mông Cổ. Theo mô tả, họ phần nào tương tự như người thời tiền sử vóc dáng thấp bé, cơ bắp mạnh mẽ, mình đầy lông và chưa có ngôn ngữ, chúng là loài vật có tay chân, người phủ toàn lông, trông giống một con gấu lớn. Chúng khiến nhiều người hoảng sợ dù không hề hãm hại con người. Nó chạy rất nhanh nên cho tới nay chưa ai có thể gặp tận mặt.
- Người Agogve ở Kenya và Uganda có một số điểm tương đồng với người Almas, nhưng tầm vóc nhỏ hơn và thường được mô tả như những con khỉ bonobo đi thẳng đứng có một số nét giống con người như tay dài, thân thanh mảnh. Nhiều người tin rằng người Agogve là dấu tích sót còn lại của chủng tộc Australopithecus, sống ở châu Phi khoảng 4 triệu năm trước đây.
- Yowie Yowia. Yowie là phiên bản Úc của loài khỉ hình người khổng lồ (Bigfoot). Nó được mô tả là một loài khỉ đột hai chân sống ở các khu vực hoang dã (có nghĩa là phần lớn của nước Úc). Thuật ngữ Yowie cũng được sử dụng cho một loài động vật bản địa truyền thuyết không phải khỉ hình người, gây ra một số nhầm lẫn. Quái vật Yowie của người da đỏ được nghĩ là tên địa phương của quái vật Bunyip. Tay săn quái vật Yowie, Paul Compton, chụp được bức ảnh trên gần Glen Innes vào năm 2007.
- Người Yeren (dã nhân) một sinh vật, khó nắm bắt, tựa như đười ươi, to quá khổ lẩn trốntrong rừng sâu và các dãy núi từ xa mà người ta gọi là Yeren (dã nhân). Không giống như người Bigfoot ở Bắc Mỹ, người Yeren có một bộ lông màu da cam sẫm. Theo lời kể của người địa phương, người Yeren không e ấp như người anh em Bắc Mỹ của họ.
- Đười ươi Pendek sống ở Sumatra mà dân địa phương gọi đười ươi Pendek (Orang Pendek) phần nào giống như một người Tuyết, có điều nó không to lớn lắm. là tên gọi của một sinh vật nửa người nửa khỉ bí ẩn, hoặc động vật được cho là sinh sống trong vùng rừng núi xa xôi trên đảo Sumatra, Indonesia. Các nhân chứng khẳng định đây là một loài sinh vật có lông ngắn bao phủ, đi bằng hai chân trên, chiều cao từ 1m đến 1,5m. Chúng sống rất sâu trong những khu rừng nguyên thuỷ của đảo Sumatra nó vừa giống khỉ vừa giống người (thân hình nhỏ bé, sức mạnh phi thường), nó nhút nhát, tránh tiếp xúc với người. Những người thực dân Hà Lan cai trị ở đây hồi đầu thế kỷ mô tả đó là sinh vật lông ngắn, không giống đười ươi hay vượn nhưng khá giống người và có khả năng đi thẳng đứng.
- Người bộ tộc Acurinis. Sự tồn tại của những bộ lạc bí ẩn hoàn toàn khác với những người gốc châu Âu cao lớn, tóc vàng ở giữa khu rừng rậm của rừng mưa nhiệt đới, đến năm 1977 mới có những cuộc tiếp xúc đầu tiên với bộ lạc chưa ai tiếp cận này gần các suối nước của sông Araguaya, là nơi mà mà đoàn thám hiểm Anglo-Brasil thấy mình bị bao quanh bởi những thổ dân cao lớn, tóc vàng, trần truồng nói một thứ thổ ngữ không giống bất cứ bộ lạc da đỏ nào.
- Homo floresiensis biệt danh là người "Hobbit" dựa trên những hóa thạch được tìm thấy, họ ước tính giống người này sống ít nhất là 12.000 năm trước đây. Họ sống như một cộng đồng độc lập, trên một hòn đảo nằm tách biệt ở Indonesia.
- Người khổng lồ: Người khổng lồ là những sinh vật huyền thoại được mô tả qua các thời đại là rất lớn, rất hung dữ. Năm 1964, một nhà nghiên cứu nổi tiếng người Áo – Klaus Dona tuyên bố đã kiểm tra bộ xương được tìm thấy ở Ecuador và khẳng định nó là của một sinh vật giống như người, cao 7,6 mét. Sau đó, những bộ xương tương tự cũng được tìm thấy ở Úc, Đông Âu và Nicaragua.
- Fear Liath tên đầy đủ là Fear Liath MOR là sinh vật người thú cao hơn 3m. Theo như mô tả, sinh vật này có thể coi là Người Tuyết, chúng không tấn công con người nhưng nhiều người cảm nhận và tin vào sự tồn tại của nó. Fear Liath rất hay hoảng sợ, chạy rất nhanh và hay lẩn trốn. Cho tới nay, vẫn chưa ai có một bằng chứng đủ thuyết phục để chứng minh xem Fear Liath có thực sự tồn tại trên Trái đất hay không.
- Maricoxi: Nhà thám hiểm Percy Fawcett khi đặt chân tới châu Mỹ đã kể về một loài quái thú giống vượn người gọi là Maricoxi. Chúng tương tự như quái vật Bigfoot, đầy lông lá, man rợ, cao tới hơn 4m và đe dọa đoàn thám hiểm của Percy bằng cung tên. Tuy nhiên, Maricoxi không nói được mà chỉ lẩm bẩm những âm thanh kỳ dị.
- Chân to (Quái vật Bigfoot) Tài liệu đầu tiên ghi lại về con thú kỳ bí này đã xuất hiện từ những năm 50 của thế kỷ trước. Theo như mô tả, "Chân to" là một loài vật lông lá, bốc mùi và đi hai chân giống người. Người ta cho rằng, chúng đã từng một thời sống rải rác trên khắp các vùng hoang dã ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một bằng chứng cụ thể nào về sự tồn tại của chúng như răng hay xương được tìm ra.
- Quỷ hầu là sinh vật huyền bí gây náo loạn rừng núi. Sự xuất hiện của loài sinh vật huyền bí này là nỗi ám ảnh của bao nhiêu cư dân vùng Bắc Mỹ. Đây được coi là một trong những sinh vật huyền bí nổi tiếng của châu Mỹ, nhưng khác với Big Foot (Người Tuyết Yeti), sự xuất hiện cùng nỗi ám ảnh của sinh vật này trải dài trên một vùng đất vô cùng rộng lớn…Quỷ hầu vùng Bắc Mỹ Các báo cáo đầu tiên xuất hiện vào năm 1934 ghi nhận về một loài động vật nguy hiểm liên tục được nhìn thấy ở Pittsburgh, bang Tennessee. Theo các nhân chứng kể lại, khi thám hiểm trong rừng, họ đã thấy một con vật di chuyển ngang qua mặt với tốc độ sấm sét. Hình vẽ quỷ hầu từ miêu tả của các nhân chứng.
- Quái thú "người lông" cai quản rừng xanh gây kinh hãi. Từ thập niên 30 của thế kỷ XX, những câu chuyện, bằng chứng được đưa ra về một sinh vật khổng lồ chứa đựng nhiều bí ẩn ở thị trấn Fouke, Arkansas (Mỹ) luôn đem lại niềm hứng thú cho các nhà khoa học... Quái vật to lớn, kỳ dị ở Fouke Ở Arkansas, không biết từ bao giờ đã lưu truyền một câu chuyện kể về một quái thú to lớn mang hình hài con người nhưng thân phủ đầy lông lá.
- Moehau ở New Zealand cũng có quái vật khỉ hình người của riêng họ gọi là Moehau, mặc dù nó còn được gọi là Maero, Matau, Tuuhourangi, Taongina và Rapuwai. Quái vật có lông to lớn này đã ám ảnh Coromandel Ranges này rất hung hăng và được cho là chịu trách nhiệm đối với cái chết của một người tìm vàng và một phụ nữ gần đó vào năm 1882. Người phụ nữ này bị bắt cóc từ nhà của bà và bị phát hiện chết với cổ bị gãy. Người tìm vàng bị ăn thịt một phần. Quái vật Moehau có kích thước như người bình thường, với mặt khỉ, tóc xõa dài, các ngón tau rất dài và móng hay vuốt nhọn.
- Khỉ hôi (skunk ape) hay còn gọi là Florida Bigfoot, là một sinh vật nửa người nửa khỉ bí ẩn được cho là sinh sống ở tiểu bang Florida, Bắc Carolina và Arkansas của Mỹ. Những báo cáo về sinh vật này xuất hiện phổ biến trong thập niên 1960 - 1970. Các nhân chứng cho rằng sinh vật này có một mùi hôi khủng khiếp.
- Mande Burung là một sinh vật nửa người nửa khỉ mà nhiều nhân chứng khẳng định đã nhìn thấy trong rừng nhiệt đới Meghalaya ở Đông Bắc của Ấn Độ và Bangladesh. Những mô tả về sinh vật này tương tự như người rừng Batatus Đông Nam Á.
- Barmanou (hoặc Barmanu hoặc Baddmanus), là một loại người rừng bí ẩn được những người chăn cừu nhìn thấy ở vùng núi phía Tây Pakistan. Sinh vật này thường bị cáo buộc bắt cóc và cưỡng bức phụ nữ trong vùng.
Dạng thú
- Mèo rừng khổng lồ Nunda: Con Nunda được cho là một giống mèo khổng lồ, lẩn trốn trong các khu rừng ở Tanzania, tầm vóc và sức mạnh lớn hơn nhiều so với bất kỳ con sư tử nào. Điều đáng chú ý là các mẫu lông của nó mà người ta thu thập được khẳng định rằng, nó thực sự là một loài thú ăn thịt hoàn toàn mới.
- Gippsland Phantom Cat: là một loài mèo lớn được phát hiện ở vùng Grampians từ thập niên 1970s. Các chuyên gia nhất trí rằng đã có nhiều lần phát hiện loài mèo lớn, có lẽ là hậu duệ hoang dã của mèo nhà. Những người lính Mỹ chốt ở Victoria trong thế chiến 2 có một cặp báo sư tử làm vật lấy phước, và nhiều người nghĩ rằng cặp động vật này đã được thả tự do và sau đó sinh sản ở nơi hoang dã, có lẽ đã giao phối với loài mèo nhà sống hoang trong nhiều năm.
- Chó sói tàn bạo: Chó sói tàn bạo là sinh vật huyền thoại còn gắn liền với nhiều câu chuyện hiện đại. Với chiều dài khoảng 1.5 m, cân nặng lên đến 100 kg, sói hung tàn bạo sinh sống trên khắp châu Mỹ. Theo phỏng đoán, loài sói này thậm chí có thể đã từng đối địch với loài hổ răng kiếm nổi tiếng. Sói tàn bạo không hẳn là một loài động vật khổng lồ khi so sánh với một số loài động vật khác cùng thời kỳ, nhưng nó cường tráng hơn loài sói xám hiện đại.
- Wolpertinger: Wolpertinger là một loài động vật được tìm thấy trong núi rừng của Bavaria ở Đức. Nó có một cơ thể như được lai tạp từ nhiều bộ phận động vật khác nhau, chiếc sừng giống hươu, thân thể của loài thỏ, cánh của loài chim, móng có màng như loài vịt, cùng bộ răng nanh dài... Nhiều người đã đặt tên cho loài động vật kỳ quái này là thỏ có sừng hay sóc có sừng. Nhiều ý kiến cho đó chỉ là loài thỏ bị nhiễm virus u nhú Shope (một loại virus tạo ra các khối u xương phát triển trên đầu và cơ thể).
- Chupacabra: "kẻ hút máu dê", lần đầu tiên được nhìn thấy tại Puerto Rico vào giữa những năm 1990. Có rất nhiều mô tả khác nhau về con vật này nhưng điểm chung là nó cao từ 1 đến 1,5m, sở hữu trên lưng một hàng gai lớn cộng với đôi mắt như của sinh vật ngoài hành tinh. Nó cũng giống như loài ma cà rồng, hút máu để sống, nhưng con mồi của nó chủ yếu là dê, cừu và các loài động vật cỡ nhỏ. Có ý kiến cho rằng, đó có thể là một sinh vật đến từ nơi nào đó ngoài trái đất hoặc là kết quả của những thử nghiệm gene của chính phủ. Quỷ hút máu dê (tiếng Tây Ban Nha: El Chupacabra) được miêu tả trông giống loài gặm nhấm, vừa giống loài bò sát, dáng chạy thì giống Kangaroo.
- Quái thú Bladenboro loài quái thú hút máu thích xé xác gia súc Con quái thú đã khiến hàng loạt con gia súc bị sát hại, nhiều chó săn bị phanh thây... tất cả đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng của nước Mỹ.Trong thập niên 50 của thế kỷ XX, một con quái thú đột ngột xuất hiện ở vùng Bladenboro, bang North Carolina, Mỹ. Nó nhanh chóng trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng của người dân địa phương khi gây ra hàng loạt những vụ tàn sát và hút máu động vật ghê sợ…
- Sinh vật nửa người nửa sói (Beast of Bray Road) gây kinh hãi thập niên 90 Sự thật về sinh vật khổng lồ có dáng vẻ kỳ dị, quái gở này đến nay vẫn là một bí ẩn bị bỏ ngỏ. Vào thập niên 90 của thế kỉ trước, tại bang Wisconsin (Mỹ) đã xuất hiện một sinh vật kì lạ, nửa người nửa sói. Nó nhanh chóng gieo rắc sự sợ hãi cho cư dân quanh đây, đồng thời tạo ra một cuộc tranh cãi bất tận về nguồn gốc cũng như những bí ẩn liên quan…
- Quái vật Jersey: Truyền thuyết kể về con quái vật này là bắt nguồn từ câu chuyện của "Mẹ Leeds" – một phù thủy địa phương đã gọi ma quỷ đến trong khi sinh đứa con thứ 13 của mình. Khi em bé được sinh ra thì ngay lập tức biến thành con quái vật và bay ra một vùng đất trồng nho gần đó.Quỷ Jersey được miêu tả là một động vật hai chân có móng vuốt và biết bay. Cánh chúng giống như cánh dơi và cái đầu trông như một con ngựa.Con quái vật Jersey bị đổ lỗi cho những cái chết bí ẩn của nông dân và gia súc trong trang trại với những dấu chân và âm thanh kỳ lạ.
- Quỷ Bunyip là một loài sinh vật xuất hiện rất nhiều trong các thần thoại của thổ dân Úc. Chúng thường ẩn nấp trong các đầm lầy, lòng sông và những hố nước.Quỷ Bunyip như một con Sao biển khổng lồ đi trên đất. Ở thế kỷ 19, có nhiều bài báo mô tả khuôn mặt của nó giống như một con chó có lông đen, và cái đuôi ngựa. Chân nó giống như chân vịt, răng nanh giống như con hà mã, có sừng hoặc mỏ như mỏ vịt. Chúng có móng vuốt rất dài nhưng vẫn có thói quen ghì chặt con mồi cho đến chết. Khi ở trong nước, nó bơi như một con ếch và khi đi trên bờ thì nó sử dụng hai chân sau, đầu thì luôn ngẩng cao, khi đó, chúng cao khoảng 3,6m.
- Sigbin là một sinh vật vô cùng đáng sợ đến từ Philippines, nó thường ẩn nấp trong bóng tối vào ban đêm và hút máu của các nạn nhân từ cái bóng của họ.Các Sigbin được cho là đi giật lùi với cái đầu hạ thấp ở giữa hai chân sau của nó. Nó có phép tàng hình nên con người rất dễ bị lừa. Nó giống một con dê nhưng không có sừng mà chỉ có một đôi tai to mà có thể vỗ như một đôi bàn tay và có một cái đuôi linh hoạt như một cây roi. Sigbin được cho là phát ra một thứ mùi rất kinh tởm. Đôi khi chúng có xu hướng đi lang thang vào buổi tối để có thể ăn tươi nuốt sống những đứa trẻ.
- Quái vật Pope Lick xuất hiện như một cơ thể nửa người nửa dê bị biến dạng từ một người đàn ông. Nó rất khỏe mạnh, đôi chân đầy lông như dê và khuôn mặt trắng với một chiếc mũi khoằm cùng đôi mắt to. Quái vật có một chiếc sừng sức nhọn, ngắn nhô ra từ trán ẩn dưới một mái tóc dài cùng màu với lông chân.
- Người dê là một con thú mang những đặc điểm pha trộn khủng khiếp của con người và con dê giống như, có sừng, có móng vuốt với những đường nét dị dạng. Dường như, nó là hình ảnh đặc trưng trong thần thoại Hy Lạp.Tuy nhiên, nhiều nhân chứng cho rằng, con quái vật này không phải là kết quả của những điều hư không từ những truyện thần thoại mà nó còn xuất hiện ở ngoài thực tế - một sinh vật ăn thịt, hút máu đáng sợ.
- Quái vật Montauk: Con quái vật này mới được bổ sung vào danh sách những con vật huyền bí từ tháng 7/2008, với một bức ảnh chụp tại bãi biển Montauk, New York. Theo như quan sát trong bức ảnh, đó là một con vật bốn chân, có móng vuốt, hầu như không có lông. Bức ảnh này đã nhanh chóng được cư dân mạng truyền đi. Cuối cùng, nó được xác định là một con gấu trúc Bắc Mỹ đang phân hủy.
- Drop bear (Gấu nhảy) là loài thú có túi bản địa của Úc, nó là loài động vật ăn thịt hung dữ tấn công con mồi bằng cách trốn trên cây cao và nhảy xuống những du khách lơ đễnh.
Bò sát
- Thằn lằn khổng lồ Megalania. Loài thằn lằn khổng lồ Megalania Prisca, trước đây gọi là Varanus Priscus (Australia gọi là goanna). Megalania thực sự trông rất giống với những con rồng từng biết trong truyền thuyết, chúng to hơn rồng Komodo rất nhiều. Chúng thường lang thang ở những vùng xa xôi hẻo lánh của Australia. Thức ăn của nó bao gồm các loài thú có túi, như con chuột túi khổng lồ và gấu túi. Một lượng lớn độc tố sẽ được tiết ra từ miệng của Megalania này khi chúng cắn con mồi. Điều này trở thành một trợ thủ đắc lực cho chúng khi săn những con mồi lớn.Chiều dài của Megalania là khoảng 8m, nặng khoảng 600 – 620 kg.
- Người thằn lằn ở đầm lầy Scape Ore được biết đến như một chủng người ngoài hành tinh đang ẩn lấp trên trái đất với ý đồ xấu. Người ta cho rằng, chúng sống ở các khu vực đầm lầy trong và xung quanh thị trấn Lee, phía nam Carolina. Người thằn lằn được miêu tả là cao khoảng hơn 2m, có hai chân và một lớp vảy màu xanh lá cây cộng thêm đôi mắt đỏ rực.Chúng có ba ngón chân và ba ngón tay. Đầu mỗi ngón tau có một lớp màng tròn giúp cho sinh vật này có thể bám chặt khi leo các bức tường hoặc trên trần nhà.
- Imoogi: Các huyền thoại ban đầu về Imoogi là một con rắn khổng lồ tương đương một con rồng con. Imoogi có nguồn gốc ở Trung Quốc. Tuy nhiên, một số ít người nghi ngờ nó có một loại sinh vật như vậy thực sự tồn tại ở Nam Mỹ - đó là rắn khổng lồ Titanoboa. Titanoboa là một con rắn dài khoảng 15 mét, nặng hơn 1 tấn. Titanoboa là loài rắn lớn nhất từng tồn tại trong lịch sử trái đất được phát hiện. Tất cả những con trăn, rắn còn tồn tại đến ngày nay đều có kích cỡ quá khiêm tốn so với con Titanoboa này.
- Quái vật hồ Lochness – Nessie Nổi tiếng với cái tên "quái vật hồ Lochness", Nessie - con quái thú kỳ bí lần đầu được phát hiện vào năm 1933 tại Scotland. Kể từ đó, rất nhiều người dân địa phương và khách du lịch đã khẳng định rằng họ nhìn thấy nó dưới lòng hồ. Theo một vài tín đồ, Nessie chính là một con Plesiosaur, loài bò sát khổng lồ sống từ thời khủng long còn tồn tại. Những ghi nhận về một con quái vật khổng lồ, cổ dài, lặn ngụp trên Hồ Loch ness tại cao nguyên Scotland đã có từ thế kỉ thứ 7. Trong quá khứ, có khá nhiều những bức ảnh "đáng ngờ" cho thấy con quái vật được "gán" là khủng long tồn tại và sinh sống dưới đáy hồ.
- Champ, cũng tương tự như Nessie, là một con vật kỳ bí được cho là sống ở hồ Champlain, được nhắc đến với cái tên "quái vật Lochness châu Mỹ". Theo nhiều mô tả cho thấy, nó là một sinh vật có nhiều bướu, dài vài chục mét với bộ da sẫm màu cùng cái đầu có hình dạng giống rắn hoặc chó. Bức ảnh nổi tiếng về Champ được chụp vào năm 1981 nhưng ngay sau đó, bức ảnh đã được chứng minh đấy chỉ là một khúc cây trôi. Tuy nhiên, những câu chuyện huyền bí vẫn còn tiếp diễn với nhiều bức ảnh và đoạn phim quay được, bên cạnh những nhân chứng sống khẳng định đã tận mắt nhìn thấy Champ.
- Ogopogo: Có vẻ như những câu chuyện về con quái vật sống trong hồ xuất hiện ở khá nhiều quốc gia. Ogopogo lại là một con "quái vật Lochness" khác từng được nhắc đến trong lịch sử. Nó "cư ngụ" ở hồ Okanagan, British Columbia, Canada. Hàng thế kỷ trước, người châu Mỹ bản địa tin rằng có một vị thần nước sống trong hồ và rất nhiều sinh mạng đã được đem ra hiến tế cho con quái vật nhằm đổi lại sự yên bình.
- Quái vật sông Hawkesbury là dạng anh em của Nessie, quái vật Loch Ness Scotland. Sông Hawkesbury ở New South Wales, Úc, là một dòng sông rất sâu, và con quái vật sống trong đó được mô tả là dài tới 24 mét. Các bản vẽ của người da đỏ hàng ngàn năm trước ám chỉ nhìn thấy quái vật này, trông rất giống thằn lằn đầu rắn. Mặc dù nhiều lần nhìn thấy chúng trong thời hiện đại, chưa ai có thể chụp được bức ảnh nào về quái vật này.
Khác
- Kongamato Kongamato là một vật bí hiểm sống trong các đầm lầy sâu và rừng nhiệt đới châu Phi xich đạo, một khu vực đặc biệt mà các nhà nghiên cứu động vật bí ẩn (cryptozoolog) rất quan tâm do thường xuyên nhận được thông báo về sự xuất hiện các con vật lạ.Con Kongamato giống như với loài chim tiền sử (pterodactyl) có sải cánh dài khoảng 2m và được xem là một con vật đặc hữu của vùng này. Nó rất khoẻ, hàm răng sắc nhọn, không thể là một loài chim xác định nhầm mà là một loài chim chưa biết tới.
- Người cú được phát hiện lần đầu tiên ở Mawnan, Cornwall vào năm 1976. Con cú này có kích thước của một con người, có đôi tai nhọn, mắt đỏ và móng vuốt giống như những gọng kìm đen. Kỳ lạ thay, trước khi người cú xuất hiện, người ta nói rằng có nhiều sự xuất hiện của các vật thể bay lạ hay những con vật lạ ở vùng lân cận.
- Nàng tiên cá Feejee được công chúng biết đến với khám phá vào năm 1840. Không phải là một mỹ nhân ngư xinh đẹp như được mô tả trong các câu chuyện cổ tích, "nàng tiên cá" Feejee có một cái đầu gớm ghiếc, phần thân là của một con khỉ cùng với chiếc đuôi cá. Sau đó, các nhà chuyên môn đã quan sát kỹ đối với mẫu vật và chỉ ra đây là một sự giả tạo. Nó được làm nên từ hai con vật khâu lại với nhau một cách tỉ mỉ nhằm kiếm tiền từ sự tò mò của công chúng.
- Thủy quái Kraken là một trong những sinh vật huyền thoại bí ẩn và đáng sợ nhất. Nó là một quái vật biển có kích thước khổng lồ, tồn tại trong các câu chuyện của thần thoại Na Uy và Ireland. Con quái vật với kích thước vĩ đại này trông giống như một con mực khổng lồ nhưng to hơn rất nhiều và giống "quái vật" hơn. Kraken là phiên bản huyền thoại của mực ống khổng lồ có thật. Đến cuối những năm 1800, các nhà khoa học có đủ bằng chứng đáng tin cậy về sự tồn tại của loài động vật biển khổng lồ này. Con "quái vật" này thực tế một loài mực ống khổng lồ có tên khoa học là Architeuthis.
- Người biển Ilkai là tên do các bộ lạc ở Papua New Guinea dùng để chỉ một loài sinh vật biển hình người giống như các nàng tiên cá. Mặc dù sự tồn tại của loài sinh vật này có thể phi lý theo quan điểm tiến hóa song vẫn có rất nhiều bài viết và lời đồn ghi lại từ những người dân địa phương.
- Quái vật Worm, Quái vật Mông Cổ Allghoi khorkhoi, được biết đến nhiều với cái tên Worm là một con rắn, hoặc sâu khổng lồ, toàn thân màu đỏ dài tới 1,5m, phun axit vào tất cả vật thể sống trên đường đi của nó.Người dân trên sa mạc Gobi đã truyền miệng câu truyện hàng ngàn đời nay về con quái vật này.
- Muldjewangk là những con quái vật sống ở sông Murray và hồ Alexandrina ở Nam Úc. Những câu chuyện này được kể để tránh trẻ em khỏi các vùng nước nguy hiểm. Một câu chuyện kể rằng một thuyền trưởng tàu hơi nước Âu Châu bắn một con quái vật này đã bị trả thù bằng cái chết chậm với chất màu đỏ đáng sợ làm giộp da bao phủ khắp người ông ta. Quái vật này cũng bị cho là chịu trách nhiệm của các vụ tàu đắm.
Ngoài hành tinh
- Ác ma Dover: Chúng có một cái đầu giống như quả dưa hấu to, mắt sáng màu da cam, cánh tay dài, mảnh khảnh và đôi chân khẳng khiu, không có lông, da sần sùi, thô ráp và có màu nâu như một tấm giấy nhám.Con quỷ Dover thiếu rất nhiều bộ phận trên khuôn mặt như mũi, tai, miệng. Nó cao tầm khoảng 90 cm và nó phát ra những âm thanh kinh hoàng nghe như tiếng rít của một con diều hâu kết hợp với con rắn.Nhiều nhân chứng khẳng định đã nhìn thấy sinh vật này ba lần khác nhau tại thị trấn Dover, Massachusetts
- Quái vật Flatwoods: là một trong số người ngoài hành tinh được phát hiện với chiếc UFO đang bay lơ lửng trên không trung nhưng cũng có người nói chiếc UFO của nó đã hạ cánh trên mặt đất tại thị trấn Flatwoods, bang Braxton, phía tây Virginia, nó là một con quái vật vô cùng to lớn, cao ít nhất 3m. Khuôn mặt nó phát ra một ánh sáng màu đỏ trong khi cơ thể nó lại có màu xanh lục. Đầu nó như hình một trái tim hay con át cơ trong bộ bài và trên đó lồi ra hai cái mắt to tròn không phải là mắt con người.
- Quái vật đảo Canvey: là tên được đặt cho một loài sinh vật khác thường trôi dạt vào bờ biển của đảo Canvey, Anh. Người ta tiếp tục tìm thấy một con khác còn khá nguyên vẹn hơn vào tháng 8/1955.Báo cáo năm 1954 miêu tả quái vật này dài 76 cm với làn da nâu đỏ dày, đôi mắt lồi và có mang. Nó không có chân trước và chân dài của nó có năm ngón chân cong hình móng ngựa – dường như rất thích hợp cho việc vận động hai chân
- Sát thủ Slender Man gây ám ảnh ở Mỹ và châu Âu: Người ta cho rằng, Slender Man có khả năng kiểm soát tâm trí con người. Chúng sẽ "kết nối" với não trẻ em, làm cho đứa trẻ "mất trí" hoàn toàn. Trong suốt một thời gian dài ở phương Tây, Slender Man (tạm dịch: Người Mỏng) được biết đến là một sinh vật ghê rợn với quyền năng đáng sợ ám ảnh nhiều người dân.