Đầm tôm ở Thanh Hóa

Đọc lịch sử Việt Nam, chúng ta hẳn nhớ đến giai đoạn nội chiến lâu dài do chúa Trịnh và chúa Nguyễn gây ra, gọi là Nam Bắc phân tranh.

Về nguồn gốc của chúa Trịnh, dã sử còn chép lại như sau: Người gây thế lực đầu tiên cho chúa Trịnh là Trịnh Kiểm. Thuở nhỏ, Trịnh Kiểm là người hầu bàn, thờ mẹ rất có hiếu. Gặp khi đói kém, ông ta dạo hàng xóm, rình xem nhà nào dư lúa gạo trong nhà. Ban đêm, ông ra tay, đánh cắp thóc gạo về nuôi mẹ. Nhờ xoay trở tài tình, lanh tay lanh chân nên chẳng bao giờ ông ta bị bắt tại trận.

Lắm khi, mẹ già đau yếu, thèm thịt gà, ông cũng dám mạo hiểm đi ăn trộm, đem món ngon về cho mẹ ăn.

Người trong xóm lấy làm bất bình vì mấy năm liên tiếp, ai cũng bị trộm cắp không ít thì nhiều. Một người nọ bèn đưa ý kiến:

- Ngày nào mẹ hắn còn sống thì hắn còn ăn trộm. Tại sao ta chưa giết mẹ hắn?

Có kẻ tán thành:

- Vậy thì giết mẹ hắn là xong chuyện. Nhưng giết bằng cách nào, kẻo "họa hổ bất thành." bọn ta ở tù hoặc bị chém về tội sát nhân.

- Đã có cách, thí dụ như trói mẹ hắn, quẳng xuống đầm tôm ở cuối xóm. Đầm ấy nước sâu, bờ đầy lau sậy ...

Kế hoạch ấy được thi hành nhanh chóng, trong lúc Trịnh Kiểm đi vắng. Hai người trai làng xông vào nhà, bắt mẹ Trịnh Kiểm trói lại, siết cổ đến chết rồi ném xuống đầm tôm (gọi là đầm tôm vì ở đấy có tôm rất nhiều).

Dường như do tiền định nên đêm ấy, khi người mẹ già bị ném xuống là lát sau trời đất rung chuyển, sấm sét vang rền. Mưa tuôn xuống như cầm chĩnh mà đổ.

Sáng hôm sau, hai kẻ sát nhân đến đầm tôm để xem thử, e rằng cái xác nọ nổi lên. Nhưng họ ngạc nhiên trước khung cảnh mới. Nước tràn ngập bờ đầm, và ngay giữa đầm một cái cồn đất nổi lên.

Dân làng đâm ra sợ sệt, chẳng hiểu đó là điềm gì?

Có thầy địa lý Tàu đi ngang qua đó ngắm nghía rồi bàn bạc với những vị bô lão trong làng:

- Đây là thiên táng.

Thiên táng nghĩa là ngôi mộ do trời xây nên, giúp cho con cháu kẻ bạc phước được phát đạt về sau.

Mấy vị bô lão nhìn nhau mà cười:

- Khó tin quá. Nấm mộ này xây bằng đất bùn như thế kia thì liệu con cháu phát đạt được bao năm? Phải chi là mộ bằng đá, xây trên sườn núi thì lâu bền ít khi bị sụp.

Thầy địa lý đáp:

- Bởi vậy con cháu của bà lão này giàu sang không lâu cho lắm. Họ làm chức to, có quyền lợi nhiều, vua không ra vua, quan không ra quan.

Quả nhiên, về sau họ Trịnh áp đảo nhà Lê, xưng là chúa nhưng về nghi lễ thì vẫn dưới quyền vua. Và hơn hai trăm năm sau, họ Trịnh mất tất cả oai quyền.