Bathala - đấng sáng tạo ra thế giới và con người

Trong thần thoại của người Philippines, Bathala là vị thần tối cao, đấng sáng tạo ra thế giới và con người. Ông và các vị thần sống ở Kaluwalhatian – tức cõi trời.

Truyện kể rằng, thuở hồng hoang, trái đất còn là một mớ bòng bong, thế gian tồn tại 3 vị thần hùng mạnh, đó là: Bathala - vị thần cai quản bầu trời có hình dạng giống con người bây giờ, Aman Sinaya - nữ thần cai quản đại dương, và Amihan - vị thần của gió bấc.

Thần Bathala và nữ thần Aman Sinaya xảy ra mâu thuẫn và thường khiêu chiến với nhau. Nữ thần Aman Siyana dâng nước lên để đánh Bathala, thần Bathala ném sấm sét và những tảng đá xuống để đáp trả. Chính những tảng đá to nhỏ mà thần Bathala ném xuống đã tạo thành những hòn đảo khác nhau muôn hình vạn trạng, qua đó mà hình thành nên quần đảo Philippines. Cuối cùng, thần gió Amihan phải đến khuyên giải mới có thể chấm dứt cuộc chiến của hai vị thần này.

Một ngày, thần Bathala gieo một hạt giống xuống biển. Từ đó mọc lên một bụi trúc cao lớn. Thần Amihan, lúc đó đang hóa thân thành một con đại bàng, bay ngang qua và nghe thấy có tiếng kêu phát ra từ trong cây trúc. Thần mổ vỡ cây trúc thì bên trong chui ra hai sinh vật có vóc dáng giống như các vị thần, một người nam và một người nữ. Họ chính là tổ tiên của loài người. Người nam tên là Malakas, người phụ nữ tên Maganda. Họ lấy nhau và không có việc gì để làm nên chẳng mấy chốc đã con đàn cháu đống, hê hê. Lũ con của Malakas và Maganda rất đông đúc và dần trở nên khó dạy bảo. Hai người đến cầu xin thần Bathala bày cho cách. Thần bảo hãy nghiêm khắc trừng phạt chúng. Vậy là hai vợ chồng về vác một cái gáo nước cán dài, đuổi đánh lũ con một chặp, khiến chúng chạy tứ tán khắp nơi. Một số đứa nấp dưới bụi tre sau thành nô lệ, một vài đứa chạy nấp vào trong vạc cơm về sau thành thổ dân miền rừng núi, vài đứa trèo lên nấp trên mái nhà sau thành tù trưởng các bộ lạc, phần đông còn lại trèo lên thân cây trúc trở thành những thứ dân bình thường. Một số bỏ chạy lên rừng, sau hình thành các bộ lạc săn bắt, còn những đứa chạy xuống biển thì trở thành ngư dân nông nghiệp chài lưới. Từ đó gia đình ly tán, í lộn, đàn con của Malakas - Maganda phân tán, hình thành cộng đồng các cư dân Philippines phong phú, đa dạng như ngày nay.

Một truyền thuyết khắc lại như sau:

Tương truyền, thuở xa xưa, khi trái đất còn là một mớ bòng bong, chỉ có ba thực thể tồn tại: Bathala có hình dạng giống con người bây giờ, Ulilang Kaluluwa có hình dạng giống một con rồng hoặc rắn, và Galang Kaluluwa có hình dạng điểu nhân. Ba vị thần nguyên thủy này không hề biết đến nhau.

Tương truyền, Bathala và Ulilang đã đụng độ nhau trên Trái đất. Ulilang rất căm ghét khi thấy có kẻ giống mình,bèn thách đấu Bathala để dành quyền cai trị vũ trụ. Sau một cuộc đại chiến khủng khiếp ba ngày ba đêm, Bathala đã giết chết Ulilang, và đốt xác của con đại mãng xà. Nhiều năm sau, Bathala gặp Galang. Nhưng khác với sự hung dữ của Ulilang, Galang lại rất thân thiện. Cả hai vị thần kết bạn với nhau.

Sau đó, linh hồn của Galang dần suy yếu và tan biến. Bathala chôn xác bạn xuống cạnh tro tàn của Ulilang năm xưa. Từ đây mọc nên một cây dừa. Bathala nhận ra cây dừa có thân dài và cứng chắc như kẻ thù Ulilang, nhưng lại có những tàu lá xanh lớn như đôi cánh của người bạn Galang. Điều này khiến cây dừa có sự cân bằng hoàn hảo của thiện-ác. Bathala liền đem cây dừa xuống trái đất, và định hình cả thế giới từ cây thiêng này. Các vị thần khác cũng dần xuất hiện trên hành tinh mới.Bathala trở thành chúa tể bầu trời, vua của chư thần.