Plutus là vị tiểu thần của tài lộc và của cải trong thần thoại Hy Lạp, thường được khắc họa dưới hình dạng một cậu bé trên tay cầm chiếc sừng sung túc. Plutus là con của nữ thần Demeter và người anh hùng Iasion, sinh ra với quyền năng ban phát của cải và sự giàu có. Plutus thề rằng sẽ ban phát tài lộc cho những người tốt, người công bằng và thông thái. Thế nhưng thần Zeus đã giáng lên chàng một đôi mắt mù dở, khiến cho của cải mà Plutus ban ra vương vãi lung tung, nhiều khi rơi vào tay những kẻ bần tiện bỉ ổi.

Vở hài kịch cổ "Plutus" của Aristophanes đã kể về điều này. Đó là hành trình của anh "đỗ nghèo khỉ" Chremylos, để chữa lành đôi mắt cho thần Plutus. Đôi mắt Plutus sáng tỏ trở lại đã khiến cả thế gian đảo lộn, từ kinh tế đến trật tự xã hội. Không những thế, người người nhà nhà bây giờ tôn thờ Plutus cầu tài lộc mà bỏ bê việc thờ phụng các vị thần Olympian. Các vị thần rất tức giận và sai Hermes đi thuyết phục Plutus và Chremylos. Nhưng cuối cùng đồng chí Hermes lại… giác ngộ lý tưởng và cùng với đồng chí Plutus trở thành gia nhân của Chremylos, nguyện một đời trở thành đầy tớ của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân!

Ngụ ngôn Aesops lại kể về chuyện người anh hùng Heracles khi được phong thần, được các vị thần chào đón nhiệt liệt. Nhưng khi Plutus đến chúc mừng thì Heracles lại quay mặt đi. Zeus hỏi tại sao, thì chàng đáp rằng: "Bẩm phụ vương, con căm thù gã thần của cải, bởi hắn ta là bạn của kẻ xấu xa, kẻ làm thế gian mục nát bằng sức mạnh của đồng tiền".

Đối nghịch của Plutus là Penia – nữ thần của sự nghèo khổ. Plutus lại có một người em trai là Philomelus, cũng lại là một ông tiểu thần nghèo rớt mùng tơi vì ông anh không chia cho em chút tài sản nào. Philomelus bèn tự đem vốn liếng mua hai con bò kéo và chế tạo ra chiếc cày để cày ruộng và thu hoạch mùa màng. Nữ thần Demeter thương con, đã đưa Philomelus lên bầu trời, trở thành chòm sao Boötes (chòm Mục Phu).

Bạn đọc có thể thấy tác giả của mỗi câu chuyện lại nói về Plutus với một thái độ khác nhau, âu cũng tùy thuộc vào góc nhìn của từng tác giả, cảm thông hay căm thù với sự phân bố của cải và phân biệt giàu nghèo trong xã hội.