Người Basque là một tộc người sống ở miền bắc Tây Ban Nha với những nét văn hóa đặc trưng. Mari là vị nữ thần trung tâm của người Basque; và sau khi Cơ Đốc giáo thâm nhập vào cộng đồng người Basque, thì giờ đây Mari là một vị thần Basque hiếm hoi còn lưu giữ được những giai thoại trong dân gian.
Người Basque kể rằng bà là vị nữ thần của thời tiết. Bà thực chất chẳng điều khiển thời tiết, mà thời tiết sẽ xoay vần quanh bà theo một quy luật. Mari sống dưới lòng đất, thường là trong một hang động trên núi cao. Khi bà ở hang đá trên núi Anboto, trời sẽ mưa, còn ở trong các hang khác trời sẽ ráo. Khi bà rời hang, hạn hán hoặc mưa lũ sẽ xảy ra. Đặc biệt nếu bà mây mưa cùng chồng là vị thần sấm sét và bão tố Sugaar, thì cặp uyên ương sẽ sinh ra một trận mưa gió linh đình đem lại mùa màng cho đất đai. Cặp vợ chồng này thường gặp nhau vào thứ sáu hàng tuần (được gọi là đêm của Akelarre hay gặp gỡ phù thủy). Đôi vợ chồng cũng có những người con, tuy nhiên con của họ, như hai người con trai Atxular và Mikelatz, thường bị các mục sư cơ đốc giáo đồng hóa thành những linh hồn hắc ám theo phe quỷ dữ.
(Xem thêm: Sugaar và Mari - cặp vợ chồng thời tiết của người Basque)
Mari thường đi cùng thú cưng là một con cừu đực. Rất hiếm ai có thể gặp mặt bà, nhưng một khi đã diện kiến bà thì rất nhiều khả năng người đó sẽ được bà ban phước lành. Chẳng hạn như có câu chuyện về cô gái chăn cừu Amezketa bị mất một con cừu. Khi cô đi tìm cừu, vô tình gặp nữ thần Mari. Cô vâng lời nữ thần, phụng sự bà trong bảy năm và sau đó được bà ban cho những giàu sang phú quý.
Một truyền thuyết khác Mari chở thành vợ của Chúa tể Biscay, Diego López I de Haro. Cuộc hôn nhân giữa nữ thần Ireland với các vị vua của hòn đảo đó như một hành động đồng hóa hợp pháp cơ đốc giáo. Điều kiện mà Mari áp đặt cho chồng là: trong khi anh ấy có thể giữ đức tin Cơ đốc của mình, nhưng không được đưa nó vào trong nhà. Một lần, vị vua phát hiện ra vợ mình có chân dê thay vì chân người bình thường, vị vua đã làm dấu thánh giá. Ngay sau hành động đó, Mari đã mang theo con gái, nhảy qua cửa sổ và biến mất, không bao giờ trở lại.
Các truyền thuyết khác đơn giản hơn. Ví dụ, có một truyền thuyết kể rằng khi bị lạc vào nơi hoang dã, người ta chỉ cần hét to tên Mari ba lần thì cô ấy sẽ xuất hiện trên đầu để giúp người đó tìm đường.