Math và Gwydion - câu chuyện thứ tư trong chuỗi Mabinogi

Đây là chuyện thứ 4 trong chuỗi truyện Mabinogi của thần thoại Wales. Truyện kể về vua Math của vương quốc Gwynedd ở miền Bắc xứ Wales, một ông vua có phép thuật cao cường, có hai đứa cháu trai trẩu tre là Gilfaethwy và Gwydion. Gilfaethwy phải lòng cô hầu trinh nữ Goewin của ông chú nên bàn với Gwydion cách đánh lạc hướng ông chú để hãm hiếp cô gái. Thế là Gwydion trộm tí phép của chú để gây hấn với vương quốc Dyfed của Pryderi ở miền Nam xứ Wales. Pryderi tức giận đem quân đi đánh vua Math, trong lúc ông chú đi đánh trận thì hai anh em hãm hiếp cô hầu gái. Sau khi xong xuôi Gwydion cũng ra trận và giết chết Pryderi. Phần này câu truyện rất quái dị và tùy tiện.

Vua Math hay tin, liền cưới cô hầu gái đã không còn là trinh nữ rồi trừng phạt hai thằng cháu bằng cách biến tụi nó thành mấy con vật trong 3 năm liền, nhưng lại thành cặp đôi đực cái. Năm đầu thì Gwydion làm dê đực, năm 2 làm lợn cái, năm 3 làm sói đực. Gilfaethwy cũng cùng giống vật như thế nhưng ngược lại. Mỗi năm hai thằng giao phối với nhau sinh ra 3 con vật dâng lên vua. Hết hạn 3 năm, vua Math tha tội cho hai thằng cháu.

Vua Math tìm cô hầu mới. Gwydion gợi ý chọn em gái nó là Arianrhod. Vì làm hầu gái cho Math buộc phải là trinh nữ nên Arianrhod buộc phải trải qua thử thách giẫm chân lên cây đũa thần. Nhưng giữa bài kiểm tra, Arianrhod tự nhiên có bầu và đẻ ra luôn một đứa con, đặt tên là Dylan, nhưng sau này nó bị một người họ hàng giết sớm. Xấu hổ, Arianrhod chạy khỏi cung điện, giữa đường lại đẻ thêm đứa nữa và Gwydion nhận nuôi thằng bé này, đặt tên là Lleu Llaw Gyffes. Có thể Gwydion chính là cha của những thằng bé này.

Nhiều năm sau, Gwydion đưa Lleu tới gặp mẹ nó, nhưng Arianrhod tức giận và xấu hổ vì đứa con này, nên cô đã nguyền rủa nó ba lần. Hai lần đầu Gwydion dùng mẹo phá nguyền. Lần thứ ba, Arianrhod nguyền cho Lleu không thể có một cô vợ là con người. Thế là Gwydion tạo ra một cô gái làm từ những bông hoa làm vợ Lleu, đặt tên là Blodeuedd.

Sóng gió gia tộc này chưa dứt. Khi Lleu đi công chuyện, Blodeuedd ngoại tình với Lãnh chúa Gronw Pebr và mưu sát chồng. Gronw phải giết Lleu bằng một mũi thương đặc biệt, nhưng khi Gronw ném thương, Lleu biến thành một con đại bàng và chạy thoát. Gwydion trừng phạt Blodeudd bằng cách biến cô ta thành một con cú bị loài loài ghét bỏ, còn Gronw cũng bị Lleu giết để trả thù.

Kết chuyện, Lleu lên ngôi trở thành vua của vương quốc Gwynedd.