Kumbhakarna là một trong những chiến binh hùng mạnh nhất trong quân đội của em mình là Ravana. Kumbhakarna có vóc dáng to béo, khổng lồ. Mỗi năm Kumbhakarna dành hẳn 6 tháng để ngủ và mỗi khi thức dậy đều ăn rất khỏe (tương truyền có thể ăn cả thế giới). Theo truyền thuyết thì khi Kumbhakarna cầu xin thần Brahma ban cho sự bất tử, ông ta lại nói nhầm từ "bất tử" (Nityatva) thành từ "Buồn ngủ" (Nitratva), hoặc giả thần Brahma già rồi lãng tai, thế nên từ đó Kumbhakarna mới có năng lực ngủ nướng "khét lẹt" như vậy.
Trong Bhagavata Purana, Kumbhakarna được cho là hóa thân của vị thần gác cổng Vijaya, người đã bị bốn vị Kumara trừng phạt vì tôn trọng trong khi bảo vệ vương quốc thiêng liêng của Vishnu. Vijaya ban đầu bị kết án tử hình, nhưng sau khi kêu gọi sự giúp đỡ của thần Vishnu, bị giảm án xuống chỉ còn ba kiếp là kẻ thù của mình trước khi cho phép họ trở về cõi thiêng liêng Vaikuntha ( nơi hạnh phúc vĩnh cửu ). Trong lần tái sinh thứ ba Vijaya trở thành quỷ thần Kumbhakarna và là anh trai của Ravana, Vijaya trở thành ác quỷ thần Kumbhakarna.
Trong sử thi Ramayana, khi quân của Ravana đang thua trận, Ravana đã phải dùng đến 1 vạn con voi chạy qua để đánh thức được Kumbhakarna khỏi giai đoạn "ngủ đông" của mình, nhờ ra cứu viện cho hắn. Thế nhưng, Kumbahakarna là một Asura rất hiểu đạo lý, ông khuyên em trai nên trả lại nàng Sita để tránh chiến tranh nhưng Ravana cứng đầu không chấp thuận. Dù biết Ravana sai trái nhưng vì lòng trung thành với em trai, Kumbhakarna vẫn ra trận, đánh tan tác quân đội của Rama, bắt được Sugriva. Tiếc thay, cuối cùng trong trận đấu tay đôi, Kumbhakarna bị Rama giết. Tuy vậy, người ta vẫn thường ca ngợi ông ta như hình ảnh về một nhân vật trung thành, nghĩa khí.
Chiến binh hùng mạnh KumbhakaKumbhakarna có hai con trai, Kumbha và Nikumbha với người vợ Vajrajwala, con gái của Bali và cháu gái của Virochant. Ông có một người con trai nữa tên là Bhimasura từ một người vợ khác là Karkati, công chúa của Sayadri. Sau khi nghe tin về cái chết của chồng mình, thay vì trả thù Rama, cô đã ra lệnh cho con trai mình thực hiện tu hành khắc nghiệt nhằm đền tội cho Bramha và nó khiến Bramha hài lòng, ban cho khả năng bất khả chiến bại. Nhưng rồi Bhimasura cũng bị Shiva giết chết.