Trên lưng chừng sườn núi Tản về phía địa phận xã Tân Lĩnh, huyện Ba Vì, có một cái ao sâu. Ao nhỏ nhưng bốn mùa lúc nào nước cũng trong xanh và sâu thẳm. Dân địa phương gọi đó là Ao Vua. Tục truyền, nước ở ao Vua vốn là nước "Vua Thủy" dâng lên để đánh Sơn Tinh ngày trước.
Ở địa phận xã Minh Quang, phía tây núi Ba Vì có một con ngòi lớn từ sông Đà ăn thông vào chân núi. Tục truyền đó là dấu vết con đường tiến quân của Thủy Tinh ngày trước.
Giáp chân núi Chẹ có một cái đầm sau gọi là đầm Gà. Tục truyền, ở quanh đầm ấy ngày xưa đã xảy ra một trận đánh lớn giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh.
Hùng Vương truyền đến đời vua thứ mười tám thì có một người con gái tên gọi là Mỵ Nương, sắc đẹp tuyệt trần. Mỵ Nương được vua cha thương yêu rất mực. Nhà vua muốn kén cho nàng một người chồng thật xứng đáng.
Khi Thủy Tinh kéo quân đuổi theo đám cưới Sơn Tinh, một trận chiến long trời lở đất đã diễn ra quanh dãy Ba Vì. Núi Chàng Rể – nằm chắn đầu dãy Tản Viên – bị nước sông Đà dội mạnh, khiến ngọn núi bị nghiêng, sạt lở nặng. Nhờ mưu trí và tinh thần chiến đấu kiên cường, Sơn Tinh đã ngăn được giặc, nhưng ngọn núi ấy mãi mãi mang dáng gù lưng như một chứng tích lịch sử thiêng liêng. Truyện không chỉ lý giải địa danh thực tế mà còn tôn vinh trí dũng của người xưa, lưu giữ hồn thiêng sông núi Việt Nam.,
Trong truyền thuyết “Sự tích núi Chẹ và núi Chẹ Đồng”, chúng ta được chứng kiến cuộc phục kích táo bạo của Thủy Tinh nhằm cướp lại công chúa Mỵ Nương. Nhưng Sơn Tinh không chỉ kiên cường chiến đấu, mà còn đắp nên hai trái núi hùng vĩ để ngăn giặc - núi Chẹ và núi Chẹ Đồng ngày nay.
Quá tức giận sau khi không cưới được công chúa Mỵ Nương, Thủy Tinh tiếp tục kéo đại binh thủy quái tấn công núi Ba Vì. Nhưng Sơn Tinh đã bày mưu lập kế, vừa chiến đấu vừa xây dựng trận địa đồi núi và đánh tan quân giặc bằng trí tuệ và lòng quả cảm.
Ngày xưa có một mụ phù thủy có ba người con trai, ba anh em rất mực thương yêu nhau. Mụ không tin con nào cả và nghĩ chúng định đoạt phát thuật của mụ, thế rồi mụ hóa phép biến con trai cả thành chim đại bàng, nó sống ở trên núi đá cao, thỉnh thoảng người ta mới trông thấy nó bay lên lượn xuống ở quanh vùng đó.
Ngày xửa ngày xưa, trong một ngôi làng nhỏ bên bìa rừng, có hai vợ chồng nghèo sống trong túp lều xiêu vẹo. Dù cuộc sống thiếu thốn trăm bề, họ vẫn hạnh phúc vì có một cô con gái ngoan ngoãn, xinh xắn tên là Hoa. Không ai ngờ rằng chính cô bé ấy - bằng lòng dũng cảm và tình yêu thương vô bờ bến với cha - lại là người cứu cả ngôi làng thoát khỏi tai họa kinh hoàng!
