Mỗi loại hoa lại có hẳn một sự tích đầy ý nghĩa cho mình, hoa lộc vừng cũng không ngoại lệ, sự tích về hoa là cả một câu chuyện tình yêu bi thương của đôi trẻ trai tài gái sắc. Mỗi khi hoa lộc vừng khoe sắc thắm, nở rộ khắp muôn nơi thì đó cũng là lúc người ta lại truyền nhau sự tích hoa lộc vừng ngày nào.
Chuyện kể rằng, từ lâu lắm rồi, ở một bản làng xa xôi nọ, có cặp đôi trai gái yêu nhau sâu đậm, nồng nàn và tha thiết. Chàng trai là một người tài năng, tháo vát; còn cô gái là thiếu nữ xinh đẹp, nết na và thùy mỵ.
Họ thề non, hẹn biển sẽ sống trọn đời bên nhau và dẫu cái chết có đến, họ vẫn muốn cùng nhau rời khỏi trần gian này. Thế nhưng, đôi trẻ đã rơi vào cạm bẫy của nhiều thanh niên trong vùng bởi sự đố kỵ và ghen tức. Chàng trai đâu biết rằng vẻ tuấn tú và tài năng của chàng đang là niềm mơ ước của nhiều cô gái và cũng là nỗi ghen tức, căm giận của nhiều chàng trai quanh vùng.
Khi đó, tên công tử giàu có nhà trưởng bản đã tìm kế hãm hại chàng trai bằng cách sai chàng vào rừng tìm báu vật cho lễ hội sắp đến của làng. Trong rừng rậm hoang vu, chàng trai đã đi mãi, đi mãi nhưng chẳng thể tìm được báu vật, rồi chàng kiệt sức và chết đi. Lúc ấy, cô gái đã đợi chàng trai mãi nhưng chẳng thấy người về, với tình yêu cháy bỏng dành cho chàng trai trẻ này, nàng thiếu nữ đã quyết tâm lặn lội vào rừng sâu tìm chàng.
Cô cứ đi, đi mãi và đến khi đôi chân rã rời, không thể cất bước nữa thì cũng là lúc cô tìm thấy xác chàng trai ấy. Cô đã khóc, khóc rất nhiều và sau khi chôn cất người yêu, cô gái trẻ vẫn luôn nằm bên nấm mồ khóc thương cho số phận của họ. Nước mắt cô cạn dần theo ngày tháng và cô cũng dần kiệt sức, qua đời bên nấm mồ chàng trai.
Những giọt nước mắt thương tiếc của cô dành cho người yêu như có phép màu thần tiên, bỗng mọc lên loài cây có thân hình sần sùi, cành lá sum suê và những chùm hoa chi chít rực rỡ sắc đỏ thắm thả xuống bên mộ chàng trai. Từ đó, người ta gọi loài hoa này là hoa lộc vừng - biểu tượng cho tình yêu thủy chung của người con gái và tình yêu tha thiết, nồng nàn của đôi trẻ.
Đến những ngày đầu hạ, những dải hoa lộc vừng lại lấm tấm khoe sắc đỏ rực muôn nơi. Hoa lộc vừng đẹp dịu dàng như nàng thiếu nữ tuổi thanh xuân và gắn liền với câu chuyện tình yêu thủy chung của cô gái trẻ năm nào. Qua bao năm tháng, lộc vừng vẫn rực đỏ trong những ngày mùa, làm xao xuyến lòng người du khách phương xa và người dân địa phương.
(Xem thêm: Ý nghĩa các loại hoa)