Trong tâm thức dân gian của người Việt, Thánh Gióng biểu đạt cho sức mạnh to lớn của sự chiến đấu chống ngoại xâm của cộng đồng để bảo vệ cuộc sống chung.
Tuy nhiên, trong đời sống mỗi dân tộc, không phải lúc nào cũng có nạn ngoại xâm. Chiến tranh tự vệ chẳng qua chỉ là hành động bất đắc dĩ của dân tộc đó. Còn bình thường, mọi thành viên sẽ phải chăm lo sản xuất, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mình. Nguy cơ xâm lược, do vậy, chỉ còn ở thế tiềm ẩn. Và để đối phó với nó, khả năng tự vệ của dân tộc, vì thế, sẽ luôn luôn ở thế tiềm ẩn.
Vào đời Hùng Vương thứ sáu, Hùng Linh Công là cháu ruột vua Hùng, ông là một danh tướng. Ông được vua trao cho kim đao và 3 vạn binh mã đi tiên phong cùng với Thánh Gióng đánh tan giặc Ân.
Phù Đổng Thiên Vương, cũng có danh xưng là Sóc Thiên Vương nhưng hay được gọi là Thánh Gióng, là một trong Tứ Bất Tử được tôn thờ trong tín ngưỡng của người Việt Nam. Trong Tứ Bất Tử, Thánh Gióng được coi là biểu tượng cho sức mạnh tuổi trẻ và tinh thần chống giặc ngoại xâm của dân tộc.