Truyện kể về Nguyễn Kỳ, một học trò nghèo bị ruồng bỏ, may mắn được một cô đào hát âm thầm giúp đỡ. Mối tình đầy nhân nghĩa, thủy chung nhưng cũng đau đáu và cay đắng giữa người mang lễ giáo và người mang định kiến xã hội.

Xưa, có một chú bé mục đồng nổi tiếng khắp nước về tài ứng đối. Tiếng đồn đến tai nhà vua, nhà vua không tin, cho triệu em đến để thử tài.

Ngày xưa, nhà vua có lòng mến mộ và trọng dụng người tài nên thường truyền cho các quan lại đi khắp nơi để tuyển lựa người tài đức trong dân gian ra giúp nước. Hôm đó, một viên quan dắt ngựa qua cánh đồng thì gặp hai cha con người nọ, bèn cất lời hỏi:

Một câu chuyện cảm động và đầy trí tuệ về một cậu bé chỉ nhỏ bằng ngón tay cái, nhưng lại có những chuyến phiêu lưu kỳ thú và đầy bất ngờ.