Sự tích về con trâu là một truyện cổ tích Việt Nam giải thích nguồn gốc loài trâu – con vật gắn bó với người nông dân từ bao đời nay. Truyện kể về một vị thần vì tính lười biếng và hấp tấp đã gây ra nạn đói cho loài người, khiến Ngọc Hoàng phải trừng phạt ông ta bằng cách biến thành con trâu, vĩnh viễn sống ở trần gian giúp dân cày ruộng.

Đây là một truyện cổ tích Việt Nam mang tính giáo dục sâu sắc, kể về một anh học trò nghèo được số trời định sẵn đỗ đạt làm quan. Thế nhưng, chỉ vì kiêu ngạo và thay lòng đổi dạ trước vinh hoa chưa tới, anh ta đánh mất tất cả. Câu chuyện là lời cảnh tỉnh về đức hạnh, khiêm nhường và giữ gìn nhân cách trong mọi hoàn cảnh.