Ngày xửa, ngày xưa có hai vợ chồng nọ sống với nhau rất hoà thuận, hiềm một nỗi là mãi mà vẫn chưa có con. Họ thường ao ước có một đứa con dù nó chỉ nhỏ bằng ngón tay cái thôi cũng được.
Vợ chồng ông lão nọ, sống với nhau đã lâu, mà không có con. Cả hai ông bà đều rất bẩn. Quanh năm ông bà chỉ mặc độc một bộ quần áo, và không bao giờ tắm giặt. Một hỏm bà lão nói với chồng:
Hoa cúc, thứ hoa nhỏ bé nhưng có vô vàn ý nghĩa. Cúc họa mi có nghĩa là hoa của trẻ em. Hoa cúc trắng mỏng manh và tinh tế, ngây thơ và duyên dáng. Hoa Cúc vàng là Lòng kính yêu quý mến, nỗi hân hoan. ...
Chùa Thầy, một ngôi chùa nổi tiếng bậc nhất Hà Nội, nơi gắn liền với giai thoại truyền thuyết cuộc đời thiền sư Từ Đạo Hạnh. Một vị thiền sư bậc nhất Việt Nam với nhiều cống hiến to lớn cho nhân dân.
Ngày xưa một ông thầy cúng thường đến các làng để cúng lễ cho dân. Một lần, đến một làng ven núi, ông thấy các nhà đang làm mochi (xay giã gạo).
Ngày xưa, ở lưng chừng ngọn núi kia, có hai vợ chồng ông lão nọ sinh sống. Ông bà nuôi một con ngựa và rất quý nó. Gần đấy có một tên trộm, nó rắp tâm tìm cách lấy trộm con ngựa của vợ chồng ông.
Truyền thuyết Việt Nam còn lưu giữ câu truyện về người học trò của Chu Văn An là con trai của thủy thần đã hy sinh thân mình cứu giúp nhân dân qua hạn hán.
Một lần con gái thần Nây-ni-na (Thần cúa các loài bò sát dưới biển) bị ốm. Một ông thầy được mời tới khám bệnh cho cô. Ông thầy xem một hồi rồi phán:
Ngày xưa, có con cá voi hay khoác lác. Một lần, nó huênh hoang:
- Trên đời này không có con vật nào to hơn ta.
Nghe cá voi nói vậy, ốc sên biển phì cười. Cá voi tức lắm. Nó bảo ốc sên biển:
Ngày xưa, vào một ngày hè đẹp trời, gấu và sói dạo chơi trong rừng, bỗng nhiên gấu nghe có tiếng chim hót véo von, gấu nói:
Ở khu rừng nọ, đại bàng là vua các loài chim, nó luôn hợm hĩnh huênh hoang. Nó luôn cho rằng nó là khỏe nhất, kêu to nhất và bay cao nhất nên nó luôn khoe khoang với bất cứ con chim nào nó gặp.
Sự tích Nhật Bản về con diều hâu tham lam, đố kị dẫn tới cái kết thích đáng.
Chuyện cổ tích xưa lắm rồi, chuyện kể về một con sói đền ơn một chàng trai đã cứu mình.
Ngày xưa, khỉ và gà lôi rủ nhau cùng trồng lúa để lấy gạo ăn. Một hôm, phải sửa lại bờ ruộng, gà lôi bảo khỉ:
Truyền thuyết lưu giữ hình ảnh Nguyễn Xí là một vị tướng, nhà chính trị, công thần khai quốc nhà Hậu Lê và là đại thần trải qua 4 đời vua thời Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam
Trăm năm bia đá thì mòn
Nghìn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ
Ngày xưa khỉ và cua cùng sống với nhau rất thân thiết. Một lần rạo chơi, khỉ nhặt được một hạt hồng, cua nhặt được một hạt ngô. Khỉ bảo cua:
Vì tướng mạo là biểu hiện của nghiệp nên nó cũng bị thay đổi theo nghiệp (Đại Đức Thích Lệ Minh).
Cổ tích Nhật Bản còn ghi lại chuyện chim cun cút gặp lửng trên đường và dẫn đến hậu quả chim cun cút cụt đuôi đến ngày nay.
Thỏ và Gấu gặp nhau trong rừng. Chúng quyết định lên núi kiếm củi. Chúng mặc áo rơm, buộc dây quanh bụng, rồi lên đường.