Ngày trước có một ông già cứ sớm tinh sương lại dậy đi nhặt phân. Một hôm ông thấy ở trong một cồn nhà gác có mấy con hồ ly đang đùa bỡn với nhau. Chúng ham vui quên cả trông con cái, có một con hồ ly con từ trên nhà gác ngã lộn xuống nằm lăn quay ra đất.
Thủa xa xưa trên trời xuất hiện ha vì sao sáng chói và rực rỡ. Một vì sao nóng, vì sao kia lạnh, và hai vì sao ây không bao giờ xa rời nhau.
Còn ở dưới đất, nơi thôn làng kia có một cô gái tên là Thái Dương. Cô gái rất thông minh và vô cùng xinh đẹp, mọi người trong vùng đều khen ngợi có.
Sundenphatin đi tìm thuốc trường sinh" là một truyện thắn thoại lưu truyền rộng rãi nhất trong dán tộc Naxi, nên đã được các Tunba (thầy cúng, thầy tu) ghi vao trong kinh điển vàn tự tượng hỉnh. Dân tộc Naxi la một dân tộc cắn lao dũng càm. Người Naxi thường ca tụng tinh thần cân lao dũng cảm đó cua tổ tiên mình. Sundenphatin chinh là một điển hình cùa những ông ...
Ngày xưa có hai vợ chồng nhà nọ sống tại làng Kunming. Họ lấy nhau đã hơn ba mươi năm mà vẫn chưa có con. Họ mong có một đứa trẻ biết chừng nào!
Hàng ngày sau bữa tôi họ thường cẩu thánh Ala ban cho họ một mụn con. Sau đó người vợ bỗng thấy mình có mang. Họ mừng vui khôn xiết!
Theo truyền thuyết, công thần mở nước triều Đại Minh là Lưu Bá Ôn vốn là người thần, mở mắt bên phải ra trên xem thiên văn dưới xét địa lý. Chàng ta làm sao lại có con mắt thần, tài ba như thê? Có truyền thuyết như sau:
Bố Lưu Bá Ôn chết sớm, một mình chàng ta sống ở núi Tuyền Nùng trong một túp lều cỏ và làm nghề gia sư.
Những con chim sẻ quen ăn lúa, ăn thóc, vì thế lúa vừa chín là chúng kéo nhau từng đàn sà đến sân phơi, sân đập.
Một lần, hoàng tử trèo lên tầng thượng của cung điện để bắn chim, bồng chàng nhìn thấy một bà lão gùi thùng nước trên lưng đang khó nhọc lần từng bước lên dốc. Ý nghĩ nghịch ngợm chợt nảy ra trong óc chàng. Chàng nâng chiếc nỏ lên nhằm vào thùng nước của bà lão. Hòn đá bay tới xuyên thủng thùng nước của bà lão, nước chảy ra lênh láng mặt đất.
Có con trai rồi phải đặt tên. Hai vợ chồng trẻ suy nghĩ là hai người chúng ta nên được đôi uyên ưomg chẳng phải là nhờ Thu Phương đã trố tài nào là làm thấy lang, làm chân chạy, nào đưa thư, nào kéo cuộn chỉ... làm sao chúng ta có thể quên ơn chị ấy, bèn đặt cho con trai cái tên "Tạ Thu" (cảm ơn Thu Phương).
Sông Thanh Thuỷ chảy vòng về phía đông thành một vụng lớn. Trong vùng có một dãy nhà đất gọi là Lỗ Gia Loan. Ở đây có một ông già họ Lỗ làm nghề thợ mộc. Ông đã năm mười tám tuổi, đi học nghề, theo phường từ năm mười tám, tính ra đã làm nghề mộc bốn mươi năm ròng.